Schaak: mat! Leo Hoflands 'Winterpuzzel'

Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over: 

Leo Hoflands 'Winterpuzzel'

Leo Hofland is de prima schaakrubriekschrijver van de Leidse Courant van 1981 – 1992. De schaakrubrieken zitten dan in de overgangsfase van puzzelrubrieken naar analyserubrieken. Hofland doet in het begin naast de analyse ook nog steeds eens per maand de zogenoemde maandpuzzel. De maandpuzzel verdwijnt maar de aandacht voor af en toe de puzzel blijft, want de lezers vragen daar vaak om. “De puzzels van enkele weken geleden is door een enorm aantal mensen opgelost en ingezonden. Door dit grote enthousiasme zal ik weer vaker problemen opgeven” (6-4-1985). Tekenend is de rubriek met de titel de “Winterpuzzel” en het is dan januari 1987: “op veler verzoek zal ik deze week de actuele schaakgebeurtenissen in de steek laten voor puzzels. Nevenstaande zes niet al te moeilijke problemen helpen u hopelijk op een prettige manier door de ernstige vrieskou heen. U kunt uw oplossingen inzenden en onder de goede inzenders wordt een boekenbon verloot”. Eind maart: “De enthousiaste respons op de winterpuzzel leek mij een goede aanleiding om ook het nieuwe jaargetijde te vieren met enkele opgaven”. Maar in feite is de lezersgroep van een puzzelrubriek een andere dan de finale lezersgroep van een analyserubriek. De lezersgroep van een puzzelrubriek is een grote groep puzzelaars, die het CBS wel eens geschat heeft op in totaal ca 25% van de bevolking en de samenstelling van deze groep is dat het aandeel ouderen groter wordt naarmate de leeftijd hoger wordt. Er was ook een voortdurende toeloop van oudere puzzelaars op schaakclubs en ook damclubs, dank zij de puzzelrubrieken in de kranten. De lezersgroep van de schaakanalyserubrieken zijn vooral de schakers zelf, ca 0,1% van de bevolking, en een aantal puzzelaars die trouw bleven aan de schaakrubrieken, mede omdat een aantal schaakrubriekschrijvers toch altijd nog wel rubrieken van een zekere journalistieke kwaliteit (niet alleen techniek maar ook leuke omlijstingsinformatie) wisten te produceren en dan zeker ook op zijn minst af en toe aandacht gaven aan de problematiek. Toch zal de lezersgroep van een pure analyserubriek niet veel meer zijn dan hooguit enkele procenten, omdat “gewone” schakers en dammers naar mijn inschatting ook al nauwelijks belangstelling hebben voor al die “saaie” varianten die de clubkampioenen en de runners-up daarentegen juist zo interessant vinden. In ieder geval, vooral bij de damclubs maar toch ook bij de schaakclubs zijn er sinds de jaren 80-90 steeds minder belangstellende krantenlezers nog toegetreden. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de volgende tabel.

Bijna overal is het aantal leden van 20-40 jaar (geboren van ca 1975-1995, in de groepen 70+, 80+ en 90+) onevenredig laag (ongetwijfeld om meerdere redenen, en het ontbreken van krantenpuzzelrubrieken is daar slechts één van) maar vooral in de LSB in de 11 vergrijzende clubs en dat betekent onder meer dat er ook vaak niet of nauwelijks kader aanwezig is om de eventuele schaakjeugd goed op te vangen, en die is dan ook meestal afwezig: negen van de elf clubs hebben geen ofwel nul jeugdleden (00+).

Wit aan zet en wint (2x)

Probleem 1 rubriek Leo Hofland LC dd 17-1-1987. Pe7+ Kh8; Dxh7+ Kxh7; h4xg5#.
Probleem 2 zelfde rubriek. f6 staat hinderlijk in de weg, maar zwart moet lastige keuzes maken: Pd6! en dan maar cxd6; Txe6 en dan maar Dxe6; Dg7#.

 Schaakcursus

In december begint op dinsdag een schaakcursus bij de ouderenschaakdamclub van Palet Welzijn. De club speelt op dinsdagmiddag in de recreatiezaal van Nathaliegang 79, pal naast de bibliotheek en tegenover het winkelcentrum in Rokkeveen. Zaal open om 13:30, eerste ronde 14:00, tweede ronde 15:00 en de bedoelde schaakcursus start om 16:00.
De cursus is gratis en van deelnemers aan de club wordt slechts 10 euro gevraagd als bijdrage in de materiaalpot. Er zijn ongeveer 20 deelnemers, voor het overgrote merendeel schakers.Twee cursisten hebben zich al gemeld, maar er is nog plaats voor nieuwe schakers!

Verdere informatie bij Bram Doeves, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.  en 079-3613633.

Bram Doeves (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.), op donderdagavond bij SV Botwinnik, 2B-Home en op dinsdagmiddag bij de Ouderenschaakdamclub Palet Welzijn, Nathaliegang 79.

Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek