Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over:
Karpov – Kasparov
In 1983 bleek al dat beiden een enorme kloof hadden aangebracht in de schaakwereld. Waar ze ook aan deelnamen, ze verkeerden altijd in de top, terwijl de rest van het schaakveld grote wisselvalligheid vertoonde. Zo duikelde Jan Timman van de tweede plaats van de wereldranglijst in 1982, in 1983 naar een negende plaats (met een ELO van 2605) die hij ook nog deelde met de Russen Tal en Spasski. Wereldkampioen Karpov behield in 1983 de leiding met een ELO van 2710, terwijl de pas 19-jarige Kasparov reeds naar de tweede plaats opklom met 2690. Daarna volgde op eerbiedige afstand Ljubojevic met 2645. Een WK-match tussen Karpov en Kasparov kon niet uitblijven. Maar eerst nog de kandidatenmatches. De eerste van de drie kandidatenmatches voorafgaand aan de WK-match tegen Karpov speelde Kasparov tegen Beljavski, en die match won Kasparov in een geruisloos onder-onsje met 6-3. Maar bij de tweede match ging het mis, want die moest Kasparov tegen de anti-Sovjet Kortsjnoj spelen in Pasadena, en de eerste partij won Kortsjnoj omdat Kasparov niet kwam opdagen, want hij had geen toestemming van de Sovjet-autoriteiten om naar Pasadena af te reizen. FIDE-voorzitter Campomanes verklaarde bovendien de hele tweekamp voor Kortsjnoj gewonnen. De parallelle match tussen Smyslov en Ribli ging ook al niet door, maar nu ook omdat de beoogde plaats van handeling, Abu Dhabi, zich terugtrok (tja wat moet je anders in een wereld waar reglementen alleen gelden op de avond van de stemming). Vervolgens kwamen Kasparov en Kortsjnoj met een gezamenlijke verklaring alsnog de match te willen spelen. Na veel gekrakeel (bijvoorbeeld Rotterdam was ook serieus in beeld) gebeurde dat in Londen, waar tegelijk ook Smyslov-Ribli werd gespeeld. Kortsjnoj kwam door onmiddellijke winst op 1-0, verknoeide de zesde partij, toen was het 3-3 en door het aangetaste zelfvertrouwen van Kortsjnoj werd het 4-3 voor Kasparov, en na enig vergeefs uitstel van Kortsjnoj om weer te herstellen, werd het uiteindelijk 7-4 voor Kasparov. Een positief aspect aan deze match was dat Sovjet-schakers weer tegen Kortsjnoj mochten spelen, zoals meteen al in het Hoogoventoernooi van 1984 (waardoor het deelnemersveld er aanzienlijk beter uitzag dan in 1983, met Kortsjnoj en Beljavski als gedeeld eersten). In 1984 ging Kasparov op de wereldranglijst Karpov voorbij (2710 om 2700). Ten slotte won Kasparov ook de laatste kandidatenmatch tegen Smyslov met 8,5-4,5 in een schitterend antiek paleis in Vilnius, de hoofdstad van Litouwen. Maar wie zou er nou gaan winnen? Een zwak punt van Karpov was zijn niet al te rooskleurige lichamelijke conditie. Hij begon vaak bij langdurig schaken vermoeidheidsverschijnselen te vertonen, en daarbij hoorde ook verdere vermagering van zijn toch al magere gestalte. Maar Karpov had natuurlijk veel meer ervaring en werd geroemd om zijn uitgebreide openingsrepertoire. Hij was heel evenwichtig, zou zich niet bezondigen aan ondoordachte uitspraken over het Sovjet-regime en in ruil daarvoor genoot hij een trits privileges en de achting van het regime. Het Russische publiek was vermoedelijk op de hand van Kasparov vanwege zijn agressieve en gedurfde stijl en zijn combinatieve vermogens. Van Kasparov was verder bekend dat hij de middelbare school afsloot met maximale cijfers.
| Na ... Kg7 | Na 31. Dh7+ |
|
|
 |
Garry Kasparov (2690) – Tigran Petrosian (2580) 1-0. Niksic 1983. De eindstand van dit zwaar bezette toernooi was: 1. Garry Kasparov 11 uit 14, 2. Bent Larsen 9; gedeeld 3. Boris Spassky en Lajos Portisch 8. Met weinig materiaal toch een heel duidelijke winst voor Kasparov: Pf5+ Kg6; Ld4 en 1-0. Bijvoorbeeld ... Pd6; Pxd6 Txd6; f4!!
Garry Kasparov – Lajos Portisch (2600) 1-0. Niksic 1983. De matvoering begon eigenlijk al op de 19e zet maar is vanaf hier nog interessant genoeg: ... Ke6; Dg8+ Kf5; g4+ Kf4; Td4+ Kf3; Db3+, 1-0 want de zwarte dame ertussen zetten, zal niet helpen.
Bram Doeves (
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
