Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week:
WK schaken 1978: koude oorlog
Karpov-Kortsjnoj in 1978 was de eerste match om de wereldtitel schaken in Azië. Op het moment van de match had de Philippijnen 45 mln inwoners en was schaken in populariteit de tweede sport na basketbal. Het schaakteam van de Philippijnen was het beste van Azië. Het wereldkampioenschap 1978 tussen Karpov en Kortsjnoj ging om zes gewonnen partijen en was één van de bitterste matches ooit. Zo waren ook de remises zwaar bevochten, vaak werd pas ver in het eindspel remise overeen-gekomen. Het was een aaneenschakeling van onsmakelijkheden. Bij beiden was de druk om te winnen ongewoon groot, de Sovjets wilden er natuurlijk alles aan doen om te voorkomen dat de Sovjet-dissident Kortsjnoj wereldkampioen zou worden, en de beide kemphanen hadden zware delegaties meegebracht. Dr Zukhar, parapsycholoog en lid van de delegatie van Karpov, was puur meegekomen om redenen van intimidatie, om vanuit de zaal Kortsjnoj's concentratie te verstoren. Aanvankelijk was Petra Leeuwerik de delegatieleider van Kortsjnoj. Zij was een in Zwitserland wonende geboren Oos-tenrijkse die kort getrouwd was geweest met een Nederlander, en zij was vlak na de oorlog door de Sovjets gevangen genomen in Wenen om vervolgens te worden veroordeeld tot 20 jaar in een Sovjet-werkkamp wegens spionage en daar had ze een felle Sovjet-haat aan overgehouden. Ze produceerde het ene protest na het andere, zelfs tegen de yoghurt van Karpov, en werd ten slotte vervangen door Keene, waardoor de stemming een stuk beter werd. Maar toen het Kortsjnoj niet lukte om Zukhar uit de zaal weg te krijgen, Zukhar mocht achterin de zaal blijven zitten, huurde hij als tegenwicht tegen de onzuivere uitstraling van de Sovjet, vervolgens ook nog een religieuze secte in, de Ananda Marga, met nog wel iets meer dan onzuivere uitstraling, want de bewuste secteleden waren op borgtocht vrij-gelaten vanwege een moordaanslag op een diplomaat. Karpov kwam na 27 partijen met 5-2 voor en de partijen nummer 28, 29 en 31 werden door Kortsjnoi gewonnen. 'Met die fenomenale stunt in de voorgaande partijen had hij kennelijk bewezen wat hij bewijzen wilde: dat hij voor niemand behoeft onder te doen, maar de tweekamp daarna ook nog winnen vergde een instelling, die hij toen niet meer op kon brengen. Hij speelde die 32e en laatste partij ver beneden zijn kunnen', aldus Donner in De Volkskrant van 19 oktober 1978. Maar toen de Organisatoren lucht hadden gekregen van het criminele gehalte van de Kortsjnoj Zware Jongens, werd deze "heren" de verdere toegang tot het evenement verboden en dat was precies op de dag van de 32e en laatste partij. En jawel hoor, Zukhar zat die dag meteen weer vooraan in de zaal, en was nog nooit zo duidelijk aanwezig geweest, en Kortsjnoj verloor...
| Nu Ta1? | Na Tg5 |
 |
 |
Viktor Kortsjnoj – Anatoly Karpov 0-1, WK-1978, 17e partij. Een dramatische partij. Kortsjnoj pakt het initiatief door goed spel, maar het verweer van Karpov mag er ook zijn, en dan probeert Kortsjnoj in tijdnood de zaak te forceren, met een daverende blunder op de 39e zet: Ta1? En na Pf3+!! met on-weerlegbare matdreigingen is het 0-1.
Anatoly Karpov - Viktor Kortsjnoj 0-1, WK-1978, 28e partij. De eerste van drie winstpartijen van Kortsjnoj bijna op rij. Die zwarte pionnenformatie, prachtig ondersteund door Tb7, geeft de doorslag. b3!!; Txc5+ Kb8 en 0-1 want de witte torens staan beide machteloos tegenover de dreigende dame-promotie.
Door: Bram Doeves, SV Botwinnik, 
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
