Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over:
Het “aristocratische” Sg Palamedes, succesrijk in de jaren 10, mede dank zij rubriek in het LD
Op 21-12-1912 wordt een probleemrubriek gestart in LD, genaamd Schaakrubriek van het Schaakgezelschap Palamedes (vanaf 1846), speelavond woensdag in café Central, onder redactie van D. Blöte, D. Kruissink en H. de Nie. Tegelijk een prachtige reclame voor ledenwerving, want Palamedes hoefde nu niet langer gebruik te maken van advertenties voor ledenwerving, wat de Leidse schaakclubs zo af en toe deden. Na enige tijd gaat de redactie van Palamedes ook een interessante partij bespreken, zie de flitsen hierna. De rubriek van Palamedes trekt meer lezers dan de voorafgaande rubrieken.
Op de jaarvergadering in 1913 wordt natuurlijk aandacht geschonken aan de rubriek en aan de propagandistische waarde ervan voor Palamedes en voor het schaakleven in het algemeen. Ook was de heer Weisfelt van de NSB aanwezig om zijn ingenomenheid met de rubriek te tonen en Palamedes succes toe te wensen voor het vervolg. En op 21-4-1914 worden bij Palamedes de prijzen uitgereikt van de eerste probleemoploswedstrijd die een “verbazend succes was geworden”. In totaal hebben 66 personen (!!) aan de rubrieken deelgenomen. Eind 1915 zal Palamedes ook aan analyse gaan doen voor schakers, geen probleemliefhebbers, voor zover de ruimte dat zou toelaten. Maar helaas, alleen in de winter en in het voorjaar van 1916 verscheen de rubriek nog die na de zomer weer zou worden voortgezet, maar op een vraag van een lezer eind november waar de rubriek bleef, was het antwoord dat de rubriek niet meer zou terugkomen wegens gebrek aan plaatsruimte. En bleef Palamedes een marginaal bestaan leiden. Indirect is dat op te maken uit de afwezigheid van het publiek maken van het alsmaar tegenvallende ledental, zoals pas later blijkt bij het 75-jarig bestaan. Maar ook volgt een ontluisterende wedstrijd tegen het Zoeterwoudse Deliciae Nostrae. Op 30-11-1912 wordt het bestaan van deze club gemeld in de LC (de kranten hadden ook een functie met regionaal nieuws, maar dat bevatte weinig schaaknieuws), vanwege een jaarvergadering die een weinig rooskleurig beeld schetste: de kas van Deliciae Nostrae sloot met een tekort van f 8,20, er werd besloten om het jaar daarop geen massakamp meer te houden tegen Boskoop en met algemene stemmen werd besloten om met een regelmaat van 14 dagen te gaan schaken. En tegen dit marginale clubje houdt het alom bekende Palamedes inclusief de redactieleden in Leiden op 18-1-1916 een wedstrijd die met 8-0 verloren gaat!! Niet onbegrijpelijk verschijnt het volgende krantenbericht over Palamedes pas weer vijf jaar later op 19-3-1921 in het LD, alvast een aankondiging van het 75-jarig bestaan van Palamedes dat dan 14 leden telt. In november is het zover, en dan staat er op de voorpagina van het LD een groot stuk over Palamedes, met als hoogtepunt 1864, toen waren er 28 leden, en als dieptepunt 1907, toen waren er nog 5 leden, en een ander hoogtepunt was natuurlijk de probleemrubriek van ruim twee jaren in het LD. Bovendien heeft Palamedes ook nog bijgedragen aan het starten van een schaakcursus in het Leidse Volkshuis en aan de oprichting van de Leidse Volksschaakclub (LVSc), later Philidor geheten. Toch heeft het allemaal weinig opgeleverd voor Palamedes zelf, er zijn nog fusiebesprekingen geweest met de LVSc, maar dat liep niet geheel onbegrijpelijk op niets uit zodat in de jaren dertig Palamedes als een soort “anachronisme” geruisloos bleek verdwenen.
| 1.Na h3 | 2. Na Tc8 |
 |
 |
1.Een zeldzame slotcombinatie van Max Marchand in de rubriek van Palamedes in LD van 8-5-1915, toen waren L. Biermasz en J. Planjer de redacteuren, met in de rubriek de namen van 20 goede oplossers van een probleem. Marchand baarde dat jaar opzien met een roemruchte slotcombinatie: Dxh3!!; gxh3 Tg3+; Kf1 Lg2+; Kg1 Lxh3+; Kh1 Pf2+; Kh2 en Tg2#. Max Marchand werd in 1919 schaakkampioen van Nederland.
2. dr. I. Giersing – dr. Adolf Olland 1-0. Rubriek van Palamedes in LD van 20-11-1915. Redacteuren L. Biermasz en R. v.d. Krogt. Met in de rubriek de namen van 30 (!) goede oplossers. Giersing zet Olland nu in drie zetten mat. De Palamedes-redactie maakte van deze stand het vraagstuk voor zijn volgende rubriek. Dg5+! Dxg5; Td1+ Dd2; Txd2#! Adolf Olland werd in 1909 schaakkampioen van Nederland.
Door: Bram Doeves, SV Botwinnik
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
