Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over Blindsimultaans bij DD: de fenomenale Joseph Henry Blackburne.
Samuel van Houten was één van de bekendste Nederlanders van zijn tijd. Geboren in Groningen in 1837, gepromoveerd aan de Universiteit van Groningen in de rechten, daarna advocaat, leraar, gemeenteraadslid, wethouder van Groningen en in 1869 werd hij gekozen als liberaal afgevaardigde voor de Tweede Kamer die hij betrad als progressief liberaal. Hij zette zich af tegen de leer van staatsonthouding van Thorbecke. Hij kwam daarentegen op voor meer rechten voor arbeiders, vrouwen en kinderen, en werd vooral bekend door de Kinderwet-Van Houten van 1874 om “overmatige arbeid” van kinderen tegen te gaan. Als minister van Binnenlandse Zaken van 1894-1897 bracht hij met een nieuwe Kieswet een belangrijke uitbreiding van het kiesrecht tot stand, al was hij nog geen voorstander van algemeen (mannen)kiesrecht. In 1921 verleende de Universiteit van Groningen hem de titel van doctor honoris causa in de Staatswetenschap op basis van zijn eervolle plaats in de politieke geschiedenis van Nederland. Gezien het voorgaande kan het nauwelijks anders, dat hij in levensbeschrijvingen geroemd wordt als een beminnelijke man in de omgang, met een brede belangstelling, cultuurminnend en zeer erudiet.
In 1892 wordt Sam van Houten lid van DD. Na 25 jaar niet te hebben geschaakt, deed hij tijdens het 40-jarig jubileum van DD mee aan een simultaan van Isidor Gunsberg, die hij een remise afdwong. In 1894 wordt hij voorzitter van DD, en uit de verslagen blijkt dat Van Houten belangrijke bijdragen heeft geleverd aan het welslagen van de eerstvolgende jubilea, waarbij met name zijn rol bij het contracteren van Harry Pillsbury als simultaanspeler wordt genoemd. Van Houten was een voortreffelijk redenaar en dat leverde hem niet alleen in de politiek, maar ook bij DD de nodige bewondering op. Onder zijn voorzitterschap groeide DD dan ook uit van een club van 60 leden tot 90 leden, en daarmee was DD in die tijd de grootste schaakclub van Nederland. Bij zoveel leden waren er ook behoorlijk wat onenigheden tussen de leden onderling, maar Van Houten wist die bekwaam en met gezag te bezweren. Van Houten is dan ook één van de twee erevoorzitters die DD in zijn inmiddels 163-jarig (!) bestaan heeft benoemd.
|
1.Na Kf8 |
2. Na a5 |
|
|
 |
1.Mr. dr. Sam van Houten – J. Vijzelaar 1-0. Massakamp VAS-DD, 1908, Tijdschrift blz 15. Van Houten speelt deze fraaie aanvalspartij voortreffelijk uit: Lg8 De8; Txf6+! Lxf6; Txf6+ Ke7; Tf7+ Kd6; Td7+ Dxd7; exd7+ en 1-0 want wit gaat doorslaggevend voordeel bereiken.
2.Harry Pillsbury – Isidor Gunsberg 1-0. Hastings 1895. Beiden hebben dus simultaans gegeven bij DD. Hier wint Pillsbury alsnog op fascinerende wijze: c6!! Kd6; fxe6!! Pxc6; Pxc6 Kxc6; e4! dxe4; d5+!! En daar staat de ideale dubbelvrijpion die de zwarte koning bevriest terwijl de witte koning aan de opruimingswerkzaamheden kan beginnen!De AmerikaanHarry Nelson Pillsbury (1872-1906) stond bekend als geheugenwonder. Zijn fenomenale openingskennis dwong ook zijn collega’s om thuis de openingen beter te bestuderen en fameus zijn zijn blindschaaksimultaans. In 1895 kwam hij voor het eerst naar Europa en hij werd gelijk eerste van het toernooi van Hastings waaraan alle bekende schakers van dat moment meededen: 1. Pillsbury 16,5/21, 2. Chigorin 16/21, 3. Lasker 15,5/21, 4. Tarrasch 14/21 5. Steinitz 13/21. En in 1902 speelde Pillsbury een blindsimultaan bij DD aan 16 borden. Helaas is daarover geen verdere informatie, maar al in 1874 was er in Den Haag aan 10 borden een blindsimultaan, door de beroemde Engelse blindschaker Joseph Blackburne. En toen bleek ook al dat mensen met extreem goede geheugens zich door niets van de wijs laten brengen. Stilte? Daaraan had Blackburne al helemaal geen behoefte. Hij sprak genoeglijk met iedereen die hem stoorde, hij gebruikte af en toe met smaak de geserveerde consumpties, en halverwege de sessie kwam ZKH de Prins van Oranje binnen, die natuurlijk ook een kort woord wilde wisselen met Blackburne, die daarna even kalm en trefzeker als daarvoor, zijn partijen verder afwikkelde. Na drie uur ’s nachts was de sessie pas afgelopen. Blackburne won 8 partijen, speelde er 1 remise en verloor 1 partij. Een onvoorstelbare prestatie, vond de verslaggever, gezien ook de steeds opvlammende drukte tijdens de match (een gewone schaker gaat dan met een luid sssttt om stilte roepen).
Bron met name het boek 150 jaar DD (www.dd1852.nl)
Door: Bram Doeves (
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
