Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over:
Ratingverschillen en scorekansen (2) & de Stappenmethode
Spellen zijn door mannen uitgevonden, voor de prestatie en het winnen. Vrouwen hebben de kransjes uitgevonden, voor de gezelligheid. Een beetje kletsen met elkaar vinden ze leuk zat, en niemand hoeft te winnen. Heel onbevredigend voor mannen, zo’n kletskrans, en die maken er dan prompt een debatingclub van, en wie het beste kletst, die wint. Vooral vroeger had schaken niettemin een tweede doel: de schoonheid van het spel. Puzzelen op combinaties in standen en op eindspellen gaf veel puzzelplezier. De vroegste krantenrubrieken hadden ook deze inhoud. Eind jaren zestig begon in de kranten een kanteling op gang te komen naar saaie theorie, varianten, strategietjes, en de huisschakers haakten af en de clubs zagen niet of nauwelijks nog “oudere beginners” instromen. De instroom ging vooral bestaan uit jeugd die vooral aardigheid had in winnen en de strategietjes die winst konden bewerkstelligen. Niettemin is er bij het schaken de Stappenmethode voor met name de jeugd (http://www.stappenmethode.nl/nl/) met daarin ook volop het puzzel-element, en dat zal vast bij een deel van de jeugdschakers waardering hebben gegeven voor de schoonheid van het spel. Maar toch, niet genoeg winnen betekent vaak afhaken. Bovendien kennen we vanaf de jaren 80 het fenomeen van de achterbankkinderen. Kinderen die niet meer zo maar buiten mogen spelen, maar die overal naar toe worden gebracht door Ma, op de achterbank van de auto. Vaak ook een zoektocht naar iets waar het kind het meest talent voor heeft. De volgende tabel illustreert het bovenstaande. Een eerdere tabel, die uitgebreid is met de gemiddelde leeftijden.
KNSB- rating |
Geboortejaar gemiddeld |
Aantal schakers |
Groeps- percentage |
Gem Gebrtejr Schakers 20+ |
Aantal schakers 20+ |
2489-2788 2189-2488 1889-2188 1589-1888 1289-1588 989-1288 <989 som |
1979 1977 1969 1961 1956 1960 1990 |
40 401 1884 4322 3735 1154 491 12027 |
0,3 3,3 15,7 35,9 31,1 9,6 4,1 |
1978 1976 1967 1961 1955 1955 1960 |
39 383 1816 4181 3552 937 144 11052 |
Oudere schakers hebben gemiddeld genomen een veel lagere rating dan jongere schakers. Kennelijk gaat het bij de ouderen om méér dan alleen maar winnen. In de tweede kolom van de tabel verstoren de jongere schakers enigszins het leeftijdsbeeld, want ze komen eigenlijk te vaak voor in de laagste ratinggroepen omdat hun ratings nog lang niet uitgekristalliseerd zijn. Daarom is de tabel ook nog met twee kolommen uitgebreid met een leeftijdsbeeld van de schakers vanaf 20 jaar, voor een iets scherper beeld. Wordt vervolgd.
1.Wit aan zet |
2. Wit aan zet |
|
1.De Stappenmethode voor beginners (wordt vervolgd). Uit stap 4, les 11 jagen en richten.
De stappenmethode gaat vooral in op het tactische aspect van schaken, en benoemt daarbij allerlei methoden van tactische winsten. In deze stand kan het witte paard uiteindelijk een “gerichte” dubbele aanval doen, maar hij moet eerst een voorbereidende zet doen, hij gaat eerst op de koning jagen, en de penning van de g-pion maakt dat mogelijk: Ph6+! Kh8; Pf7+ Kg8; Pxd8 en de dame gaat verloren door de paardvork op koning en dame.
2. De Stappenmethode. Uit stap 4, les 11 jagen en richten. Nu gaat de dame eerst jagen en dan richten: Dg1+! Kf8; Da7 en deze gerichte zet levert altijd materiaalwinst op.
Door: Bram Doeves (
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek