Schaak: mat! nr 14

Magistrale momenten uit de schaakgeschiedenis

Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week deel 14 van deze serie.

14.     De match Euwe – Aljechin, 1935. Euwe WK

De voorbereiding op en tijdens de match

Aljechins voorbereiding was kort. De laatste drie dagen begon hij zijn schaaktechniek maar weer eens op te poetsen. In de laatste jaren voorafgaand aan de match verloor hij zelden, en hij onderschatte de schaakkwaliteiten van Euwe. Hij was boordevol zelfvertrouwen toen hij aan de match begon. Daar werd al snel stevig aan geknaagd. Euwe had hard gestudeerd, maar niettemin vertoonde zijn openingsrepertoire nog veel hiaten naar eigen zeggen. De match duurde 80 dagen, dat gaf mogelijkheden om tijdens de match de kennis bij te spijkeren. Van betrekkelijk veel spellen werden de eerste zetten in volgende partijen gekopieerd totdat er een verbetering werd ingelast. Euwe kopieerde niet alleen zichzelf maar ook Aljechin. Euwe liet zich niet van zijn stuk brengen door de forse achterstand die hij gelijk al opliep, omdat Aljechin hem aanvankelijk precies wist aan te pakken op zijn zwakke punten.

Tijdens match greep Aljechin steeds meer naar de drank

In het begin van de match speelden beiden eigenlijk de speelwijze van Aljechin. Aljechin probeerde als steeds verwikkelingen op het bord te scheppen, en Euwe ging daarin mee in plaats van zijn rustige positiespel te spelen. Dat pakte slecht uit voor Euwe. Na 9 partijen stond hij al met 3-6 achter. Daarna gaat Euwe positioneel steeds sterker spelen. Hierin moet Aljechin ook wel meegaan, en Euwe vindt dat het spel van Aljechin na de 20^e partij steeds weifelender wordt. Na 20 partijen leidt Aljechin nog wel met 9½ -10½, maar zijn drankgebruik lijkt toe te nemen, kennelijk moet hij zich steeds meer moed indrinken. Op de 21^e partij begint de fysieke instorting van Aljechin. Hij is te laat in Ermelo en hij is ladderzat. De wedstrijd gaat met vertraging toch door, Euwe wint schaaktechnisch heel mooi, staat er in de kranten, maar niemand kan dat los zien van de dronkenschap van Aljechin. Na Ermelo is de match enkele dagen opgeschort in verband met de ‘gezondheidstoestand’ van Aljechin.

Match duurde voor Aljechin veel te lang?

Gedurende de match zat Aljechin 80 dagen in een hotel in Amsterdam, en zijn vrouw was voor de gezelligheid mee. Zo’n verblijf van 80 dagen in een hotel, met je vrouw aan boord, lijkt toch weinig geschikt voor het spelen van een serieuze schaakmatch. Bijna elke partij werd afgebroken, bovendien was er vaak nog een dag tussen twee partijen, om nog eens flink te studeren op het vinden van verbeteringen in de voorbije partijen. Euwe zat ook in Amsterdam, maar hij zat zich gewoon thuis voor te bereiden op de volgende partij, en thuis zit je toch meer op je gemak, met je eigen schaakbibliotheek onder handbereik. Bovendien moest er veel worden gereisd, Aljechin deed dat per trein. Overigens waren er ook 14 partijen in Amsterdam, maar vaak ook weer in verschillende locaties. Voor het overige werden Den Haag (4x), Delft (2x), Rotterdam, Utrecht, Gouda, Groningen, Baarn, Den Bosch, Eindhoven, Zeist, Ermelo en Zandvoort bezocht. Na afloop van de match wist Aljechin in ieder geval alles van Nederland, en dat is toch ook mooi meegenomen. Maar al deze locaties waren nodig om het garantiebedrag voor Aljechin te kunnen opbrengen, daarom zal hij wel niet al te luid geklaagd hebben.

Eindstand: Aljechin - Euwe, van 3/10 - 15/12 1935, 14,5 - 15,5.

Bronnen: verslagen en verhalen over de match in Leidsch Dagblad, Leidsche Courant, Nieuwe Leidsche Courant van 1935 in het digitale Regionaal Kranten Archief Leiden, Internet.

 Door: Bram Doeves, SV Botwinnik

U vindt alle schaakrubrieken hier terug: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek