Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over de achtste Schaakolympiade.
De achtste Schaakolympiade, Buenos Aires 1939, Najdorf naar goud
De FIDE had deze achtste schaakolympiade in 1939 georganiseerd. De FIDE was opgericht in 1924. Tot aan de Tweede Wereldoorlog (WOII) had de federatie weinig te betekenen. Alleen een aantal West-Europese en Zuid-Amerikaanse bonden was lid, de meeste grootmeesters wilden er weinig mee te maken hebben en de FIDE kreeg geen greep op het wereldkampioenschap. Daarom komt Rusland in de uitslag niet voor, maar wel Estland en Letland. In 1940 werden deze landen door de Sovjet-Unie geannexeerd, waardoor bijvoorbeeld WK-kandidaat Paul Keres (kwam in 1939 nog voor Estland uit) Sovjetburger werd. In 1948 werd het sterkste schaakland ooit, de Sovjet-Unie lid van de FIDE, en daarna nam het belang van de FIDE sterk toe.
Uitslag: 1.Nazi-Duitsland 36; 2. Polen 35,5; 3. Estland 33,5; 4. Zweden 33; 5. Argentinië 32,5; 6. Protectoraat (zie hierna) 32; 7. Letland 31,5; 8. Nederland 30,5.
Het ‘Protectoraat’
Na de Anschluss van Oostenrijk bij nazi-Duitsland in maart 1938 was Tsjecho-Slowakije het volgende doel van Adolf Hitler. Het eerst werd Sudetenland met meer dan 3 miljoen Sudeten-Duitsers in 1938 afgestaan aan Duitsland. Vervolgens vielen de Duitsers in maart 1939 Tsjecho-Slowakije binnen en ondervonden geen tegenstand, want onder dreiging van een luchtaanval op Praag gaf president Hacha zich over. Op 16 maart 1939 riep Hitler vanuit de Praagse Burcht het Protectoraat Bohemen en Moravië uit.
De Olympiade was van 21-8-39 tot 19-9-39 en viel samen met het uitbreken van de WOII op 1-9-39. Dat leidde tot grote verwarring bij de Europese teams, maar de meeste spelers wilden doorgaan, aldus werd besloten in een crisis-vergadering, en alleen Engeland ging naar huis. Door de spanningen van de oorlog werden zes matches niet gespeeld, onder vaststelling van een arbitrale uitslag van 2-2, voor: Duitsland-Polen, Duitsland-Frankrijk, Duitsland-Palestina, Protectoraat-Polen, Protectoraat-Frankrijk en Argentinië-Palestina. Na afloop van de Olympiade besloten veel deelnemers, bijna allemaal joden, in Argentinië te blijven, zoals bijvoorbeeld de Pool Miguel Najdorf en de ‘Oostenrijkse’ Duitsers Ludwig Engels en Albert Becker, trouwens, ook de vijf leden van het Duitse team keerden geen van allen terug naar nazi-Duitsland.
Na Txf2 |
Miguel Najdorf – Aristide Gromer 1-0; finale 13e ronde Olympiade 1939. Aristide Gromer dreigt met damemat, maar eerst is Najdorf: Te6+ Kh5; Th8+ Kg4; h3+ Kg3; Te3+ en 1-0!! |
Na g4!
|
Miguel Najdorf – Michael Botwinnik 1-0; Groningen 1946. Dit was het eerste grote schaaktoernooi na WOII. Met 20 deelnemers. Botwinnik won het toernooi met een halfje voorsprong op Euwe. Botwinnik deed in deze stelling 2 zwakkere zetten op rij en daarvan trekt specialist Najdorf optimaal profijt: f4; exd5 Pg6; dxe6 Txe6; Lxg6 hxg6; Pg2!! En Najdorf staat een vol paard voor, en later 1-0. |
Miguel Najdorf (1910-1997) was een Pool van joodse afkomst en hij kon in Argentinië blijven toen WOII uitbrak. Hij bereikte met +12=4−2 de beste score (gouden medaille) van de tweede-bordspelers in Bueonos Aires 1939. In de jaren 40 en 50 behoorde hij tot de absolute wereldschaaktop. In 1947 bracht hij het wereldrecord blindsimultaan op 45 borden! De specialiteit van Najdorf was middenspelcombinaties, in het eindspel was hij kwetsbaar.
Door: Bram Doeves, SV Botwinnik
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek