Het is een zwaar onderwerp in de aanloop naar Kerst. Maar hoe mooi is het dat zondagavond 9 december, om zeven uur lokale tijd, overal ter wereld ouders kaarsjes aansteken ter nagedachtenis aan hun overleden kinderen? Ook in Zoetermeer.
De wee-ouders – zo noemen deze ouders zich - komen samen om de namen van hun kinderen één voor één te noemen, zodat de herinnering levend blijft. Bij begraafplaats en crematorium Meerbloemhof in Zoetermeer vindt zondag een van de grootste herdenkingen van Nederland plaats. Bestuurslid Geert Sipman van de Stichting Wereldlichtjesdag Zoetermeer vertelt dat er maar liefst 225 mensen verwacht worden, die samen 67 kinderen verloren zijn. “Dat kunnen kinderen van alle leeftijden zijn, van ongeboren kinderen tot kinderen van zelfs 60 jaar, al komt dat laatste niet zo vaak voor. Iedereen kan naar de herdenking komen, ongeacht religie of doodsoorzaak van het kind. Ook andere betrokkenen zijn van harte welkom. Wij vinden het open karakter van de bijeenkomst heel belangrijk.”
Dit jaar toont burgemeester Charlie Aptroot met echtgenote zijn betrokkenheid door aanwezig te zijn. Tegen zeven uur is er een Stille Lichtjestocht, die ondermeer langs De Terp voert: de plek waar veel jonge kinderen begraven liggen. Daarna heeft iedereen de tijd om naar het graf van het eigen kind te gaan. Dan volgt de herdenkingsdienst in de aula van het crematorium. Het meest emotionele moment is het noemen van de namen van alle 67 overleden kinderen. De foto’s van de kinderen staan voor in de aula. “Zo zijn ze er toch een beetje bij,” zegt Geert. “Want de kinderen staan tijdens de hele herdenking voorop.” De Zoetermeerse samenleving leeft mee, zo heeft de stichting tot haar vreugde gemerkt. Een Zoetermeerse bloemist sponsort de 225 rozen, de gemeente zorgt voor vuurkorven op de begraafplaats, een grote uitvaartondernemer neemt de kosten van de huur van de aula voor zijn rekening. Naast gesproken woord is er professionele muzikale omlijsting en ruimte voor stilte.
Haar naam is Martine
Even een prachtig gedichtje, voordat het verhaal van Martine, de op 17-jarig leeftijd overleden dochter van de Zoetermeerse Geert en Annemarie Sipman begint. “Jouw naam, je nam het mee en het blijft bij mij. Vol liefde spreek ik van jou en noem ik jouw naam.”
Boordevol liefde, én vol respect vertelt Geert Sipman over zijn prachtige dochter Martine, die op Tweede Kerstdag 2011 na een ziekbed van een jaar aan kanker overleed. “Wij waren een gezinnetje waarbij alles op rolletjes liep. De kids waren gezond, we sportten, gingen vaak op vakantie en woonden in een mooi huis. Totdat we ontdekten dat Martine een rare bult had, die de huisarts niet weg durfde te halen. Bij nader onderzoek in het ziekenhuis bleek ze een ernstige vorm van kanker te hebben. Een lang proces van behandeling begon. Tot het laatste moment bleven we uitgaan van goede afloop. Dat doe je als ouders. Ieder positief signaal gaf ons hoop, bijvoorbeeld als ze toch weer twee lepeltjes Danoontje at. Tot de laatste seconde bleef die hoop ons leven bepalen.”
Volwassen
Martine zat in de eindexamenklas van het Oranje Nassaucollege. Ze hockeyde bij MHCZ en klom graag in de bergen. Op haar zestiende had ze haar eerste vriendje. Uitgerekend Martine zelf gaf haar ouders en oudere zus Iris veel kracht om haar ziekteproces door te maken. Geert vertelt: “Martine, die heel zorgzaam en rustig was, is tijdens de laatste twee maanden van haar ziekte ongelofelijk volwassen en zelfstandig geworden. Wij praatten als volwassenen onder elkaar. Martine wilde dat we met alles door zouden gaan nadat ze overleden was. “Jullie hoeven niet naar mijn graf te gaan. Daar ben ik niet, ik zit in jullie hart", zei ze”. En nog steeds put het gezin Sipman hier kracht uit. Persoonlijk put Geert ook kracht uit zijn geloof, dat hij Martine in het hiernamaals weer zal ontmoeten. Hij denkt dat het gemis (“Het voelt als een amputatie”) altijd zal blijven, totdat hij zelf overgaat naar de andere kant. Daar wacht Martine op hem.
Ontmoeting
De Wereldlichtjesdag is naast een dag van herdenking ook een dag van ontmoeting. Die ontmoeting is ook heel belangrijk voor ons en andere wee-ouders, zegt Geert. “Wij hebben een sociale kring opgebouwd met andere ouders van overleden kinderen. We maken bijvoorbeeld wel eens een duinwandeling. Daar worden goede gesprekken gevoerd. Iedereen heeft zijn eigen verhaal, dat biedt troost en herkenning. Maar er is zeker ook ruimte om te lachen.”
Ook veel vrienden van Martine ziet hij nog steeds. Op Martine’s geboortedag, 22 mei, komen ze samen bij het graf. Ook de mentor van haar school is er nog steeds bij. “Wij hebben een eigen ritueel. Er worden waxinelichtjes aangestoken, er worden ballonnen opgelaten en het glas wordt geheven. Uit deze bijeenkomst putten wij veel kracht.” Ook op een ander vlak is vader Sipman nog altijd bezig met Martine. Al drie keer heeft hij de Alpe d’HuZes gefietst. Met duizenden andere deelnemers zamelt hij zo geld in voor kankeronderzoek. Hij gaat meedoen aan de Roparun volgend jaar, een estafetteloop om geld op te halen voor mensen met kanker. Ook wilde hij meezwemmen met de zwem-elfstedentocht van topzwemmer Maarten van der Weijden, waarvan de opbrengst ook bestemd was voor kankeronderzoek. “Eigenlijk ben ik altijd met Martine bezig. Ik zoek troost in de ontmoeting met anderen.”
Tekst Christa van der Hoff
Foto’s Stichting Wereldlichtjesdag en familie Sipman
