U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek straat in beeld, hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week: Jan Steenlaan in Dorp.
Betekenis van de straatnaam uitgelegd:
Jan Havicksz Steen was een Nederlandse kunstschilder uit de 17 eeuw, de tijd dat de Barok ontstond. Hij werd in Leiden geboren in het jaar 1625 of 1626, maar zijn precieze geboortedatum is niet bekend omdat de doopregisters uit die tijd verloren zijn gegaan. Hij was de zoon van een bierbrouwer en genoot onderwijs aan de Latijnse school. Hij schreef zich in 1646 in aan de Leidsche Universiteit, maar maakte deze studie nooit af. Het is niet bekend van wie Jan Steen het schildersvak geleerd heeft, hij werd wel beïnvloed door Nicolaus Knüpfer, een Duitse schilder en Adriaen van Ostade, een schilder van het boerenleven. Hij was een tijdgenoot van Rembrandt van Rijn en trouwde met de dochter van landschapschilder Jan van Goyen.
Jan Steen had een enorme productie, ongeveer 400 schilderijen, niet alleen van schilderijen met vrolijke gezelschappen, maar ook portretten en historische werken. Zijn werk was van ongelofelijke hoge kwaliteit. Humor, uitbundig kleurgebruik en mensenkennis waren de meest belangrijkste kenmerken van zijn werk. Hij werd ook het meest bekend door zijn grappige schilderijen van een rommelig en wild huishouden, kroegtaferelen en kwakzalvers die met medicijnen liefdesverdriet proberen te verhelpen. Maar naast dat ze grappig waren, lieten de schilderijen ook misstanden van zijn tijd zien. De Nederlandse uitdrukkingen 'een huishouden van Jan Steen' en 'leven in de brouwerij brengen' zijn aan zijn werk ontleend.
Om zijn lage inkomen aan te vullen runde hij een brouwerij en later opende hij een café in zijn woning.
Jan Steen was in 1648 medeoprichter van het Leidsche schildergilde. Hij stierf in februari 1679. Hij ligt begraven in de Leidse Pieterskerk. Het schildersvak bleef in de familie want zij dochter Catharina trouwde met de zeeschilder Jan Porcellis en twee van zijn zonen werden ook schilder.
Zelfportret door Jan Steen |
Achtergrondinformatie:
- De chaotische en ongeorganiseerde manier waarop Jan Steen het dagelijks leven in beeld bracht was de oorzaak voor de welbekende uitdrukking 'Een huishouden van Jan Steen'.
- Een zeer bekend doek van Jan Steen is 'Burgemeester van Delft en zijn dochter'
- Jan Steen gebruikte zijn familie vaak als modellen voor zijn werken.
Vrolijk Huisgezin door Jan Steen
Verder lezen/bronnen:
rijksmuseum.nl/nl/ontdek-de-collectie/overzicht/jan-havicksz-steen
nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Steen
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
Tekst: Mark Neijssel