De gemeente Zoetermeer heeft advocatenkantoor Van der Feltz uit Den Haag opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de undercoveracties in de moskee. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een neutrale partij, die ervaring heeft met dergelijke onderzoeksopdrachten.
Zoetermeer heeft eind 2017 een opdracht gegeven aan Nuance door Training & Advies (NTA) onderzoeks- en adviesbureau om een krachtenveldanalyse uit te voeren onder Zoetermeerse moskeeën. Uit de opdrachtbrief van dat onderzoek blijkt dat de gemeente destijds € 48.307,07 heeft betaald voor het onderzoek naar de islamitische infrastructuur in Zoetermeer, dat in het eerste kwartaal 2018 uitgevoerd werd en opgeleverd moest worden in het derde kwartaal van 2018.
Toen na een artikel in het NRC bekend werd dat moskeeën in Zoetermeer en andere steden in Nederland onderzocht werden door undercover onderzoek, zonder dit aan de moskee te melden, reageerden de moskeebestuurders geschokt. Lees ook: https://www.zoetermeeractief.nl/nieuwshome/actueel/21792-diep-geraakt-in-vertrouwen-door-undercoveracties
In een extra raadsvergadering werd eind oktober 2021 besloten om de handelwijze van NTA te laten onderzoeken, dit keer in overleg met de moskeebesturen. Deze onderzoeksopdracht is inmiddels geformuleerd en besproken met het ILOZ en de voorzitters van drie moskeebesturen. De vragen vanuit de raad die nog niet beantwoord zijn en de vragen van de moskee en ILOZ zijn opgenomen in de onderzoeksopdracht.
Het undercoveronderzoek
Vanaf 2013 werd de gemeente Zoetermeer geconfronteerd met uitreizigers die naar strijdgebieden in Syrië vertrokken. De gemeente overzag de redenen voor vertrek van deze mensen niet en was medio 2017 bang dat signalen van radicalisering gemist zouden worden. Om een completer beeld te krijgen van de lokale situatie op de onderwerpen die hierboven zijn beschreven, heeft de gemeente opdracht gegeven voor het maken van een analyse naar de islamitische infrastructuur en het krachtenveld van de onderlinge relaties binnen deze infrastructuur.
In antwoord op vragen aan het NRC, die nu openbaar zijn gemaakt, geeft de gemeente aan gekozen te hebben voor open bronnen onderzoek (desk top research) en de methode van participerende observaties. Het bronnenonderzoek gebeurt op afstand, via internet en openbare documenten. De methode van participerende observaties houdt in dat onderzoekers zich, zonder zich bekend te maken als onderzoeker, onder eigen identiteit in de gemeenschap begeven. Zij nemen deel aan wat er gebeurt en observeren.
De gemeente geeft aan dat indertijd is geoordeeld dat deze onderzoeksmethode en de gebruikte rapportagevorm proportioneel waren gezien de toenmalige uitdagingen waar de gemeente voor stond in het tegengaan van radicalisering en het voorkomen van uitreizen, en daarmee binnen de kaders van de privacyregelgeving vielen. In de huidige situatie zou waarschijnlijk een andere afweging worden gemaakt. De situatie rondom radicalisering en uitreizigers is veranderd en er wordt nu anders gekeken naar privacyaspecten dan tijdens de opdrachtverstrekking en de onderzoeksperiode, volgens de gemeente.
Het bedrijf, NTA, dat het onderzoek verrichtte, geeft zelf aan dat zij binnen de wettelijke regels hebben gehandeld. Burgemeester Bezuijen zei al eerder dit te betwijfelen: “Wij betwijfelen of deze methode volgens de wet is gebruikt zoals het bedrijf zegt. Onderzoek moet dit verder uitwijzen.”
Elke dag het Zoetermeerse nieuws in uw mailbox? Blijf op de hoogte van het laatste Zoetermeerse nieuws en meldt u aan voor onze nieuwsbrief!
