De wachtlijsten in de Wmo en bij Jeugdzorg zijn in Zoetermeer topprioriteit, maar het valt niet mee om ze weg te werken. Mensen wachten soms maanden op hulp, waardoor problemen verergeren. Een extern bureau moet nu voor een uitweg zorgen, zo stelt het college voor aan de raad.
Het probleem van de lange wachtlijsten is niet uniek voor Zoetermeer, veel gemeenten hebben te maken met wachtlijsten. Oorzaken van de wachtlijsten zijn een toename van het aantal mensen dat een voorziening aanvraagt en een tekort aan personeel in de zorg.
De gevolgen van de wachtlijsten in het sociaal domein zijn groot, het levert extra stress op voor inwoners die toch al in een kwetsbare positie zitten en kan hen beperken in hun dagelijkse leven. Het uitblijven van jeugdhulp leiden tot het verergeren van de problematiek of het verlengen van een onveilige situatie. Op dit moment (peildatum 3 oktober) staan 1.301 meldingen in de Wmo open, de melding die het langst open staat is van begin maart. Deze mensen zitten gelukkig niet allemaal zonder hulp, veel meldingen hebben betrekking op een wijziging of verlenging van de hulp. De hulp loopt dan gewoon door, de indicatie hiervoor wordt achteraf met terugwerkende kracht verleend.
Bij Jeugd- en Gezinshulp staan momenteel 135 gezinnen op de wachtlijst. Bij 84 gezinnen gaat het om een verzoek tot noodzakelijke jeugdhulp. Bij 41 gezinnen is sprake is van multiproblematiek waarbij onveiligheid speelt en/of casusregie moet worden ingezet. Bij 10 gezinnen is sprake van huiselijk geweld en is inzet van het Veilig Verder Team noodzakelijk.
Extern bureau voor wachtlijst
Wethouder Ingeborg ter Laak (Zorg): "De gevolgen van de lange wachttijd voor inwoners zijn groot. Het lange wachten levert stress op en beperkt mensen die toch al in een kwetsbare positie zitten in hun dagelijks leven. We zoeken naar andere manieren om de wachtlijsten aan te pakken. Daarom doen we een raadsvoorstel, waarin we de optie voorleggen om een extern bureau een groot aantal meldingen af te laten handelen."
De gemeente Zoetermeer krijgt geld van het Rijk om dienstverlening aan kwetsbare inwoners te verbeteren, de zogeheten ‘POK’ gelden. Voor 2022 gaat het om bijna 6 ton, € 597.000. Het college stelt voor dit geld in te zetten om de wachtlijsten voor voorzieningen in het sociaal domein aan te pakken. Een extern bureau zal 1.200 meldingen die nog niet opgepakt zijn afhandelen.
De huidige Wmo consulenten in Zoetermeer kunnen dan aan de slag met de meldingen die al wel ingedeeld zijn, maar nog niet afgehandeld en met nieuwe meldingen. Het project zal waarschijnlijk een half jaar duren en begin 2023 moeten starten. Het externe bureau dat deze meldingen moet gaan afhandelen is nog niet gevonden, de gemeente heeft 3 bureaus op het oog die betrokken worden in het aanbestedingstraject.
De raad moet nog over het voorstel van het college een besluit nemen.
Structurele maatregelen
Het verloop onder Wmo consulenten is heel hoog. Er worden wel extra consulenten aangetrokken, maar er stoppen zoveel medewerkers dat dit alleen maar gaten opvult en de groep Wmo consulenten niet groter wordt. Het inzetten van het externe bureau zorgt op korte termijn voor het wegwerken van de wachtlijst en verminderen van de werkdruk. Voor de langere termijn zijn echter structurele maatregelen nodig.
Ter Laak: "Ik heb afgelopen zomer zelf een dag meewerkt op de afdeling, om te ondervinden waardoor het verloop van personeel zo hoog is. Vooropgesteld heb ik ontzettend veel respect voor de collega’s die dit werk doen. Zij hebben hart voor de zaak, maar door de aanhoudende wachtlijst voelt het werk soms als water naar de zee dragen. Het is daarom ook voor onze eigen mensen van groot belang de wachtlijsten onder controle te krijgen."
De afgelopen maanden zijn al tijdelijk extra medewerkers ingezet om te ondersteunen bij het inlopen van de achterstanden. De inhuur van deze externe medewerkers wordt verlengd tot april 2023.
Per 1 november start een intern opleidingstraject Wmo waarin tien nieuwe medewerkers begeleid en opgeleid worden tot volwaardig Wmo-consulent.
Alle werkprocessen en systemen in de Wmo procedures worden doorgelopen en waar mogelijk verbeterd, zodat de klant straks sneller geholpen kan worden. Een data-analist gaat de instroom van klanten voor de Wmo onderzoeken, om het aantal meldingen in de toekomst beter te kunnen voorspellen en tijdig maatregelen te nemen als er wijzigingen zijn.
Ook komen er weer kwaliteitsmedewerkers, die de consulenten ondersteunen. Deze waren er in het verleden ook, maar door verloop is daar nu nog maar 0,2 fte van over. Per direct wordt een kwaliteitsmedewerker ingezet om het achterstallige werk op orde te brengen.
Jeugdzorg
De afgelopen jaren zijn er taken bijgekomen voor Jeugd- en Gezinshulp (JGH), maar de formatie is niet meegegroeid met de uitbreiding van taken en hoeveelheid werk. De werkdruk bij JGH is dan ook extreem hoog. Op dit moment zijn nog niet alle vacatures ingevuld door krapte op de arbeidsmarkt.
Wanneer een gezin zich meldt bij JGH wordt een eerste intake gedaan
en een inschatting gemaakt van de risico’s. Sommige gezinnen met grote problemen kunnen al, terwijl zij op de wachtlijst staan, af en toe contact hebben met de JGH-medewerker.
JGH werft extra personeel en hoopt eind 2022/begin 2023 weer op volle sterkte te zijn, waarna de wachtlijsten geleidelijk kunnen dalen. Een kwartiermaker doet onderzoek naar de stijging van het aantal toewijzingen voor jeugdzorg.
Elke dag het Zoetermeerse nieuws in uw mailbox? Blijf op de hoogte van het laatste Zoetermeerse nieuws en meldt u aan voor onze nieuwsbrief!
