“Yohana zegt dat ze heel graag op voetbal wil. De Eritrese Yohana (14) woont inmiddels 2 jaar in Zoetermeer en durft zoiets wel aan mij te vragen. Ik vraag haar of zij alleen dat wil, of dat er misschien een vriendinnetje is dat ze mee kan vragen”.
Aan het woord is Monica Lugtigheid, al jarenlang als vrijwilliger zeer betrokken bij de nieuwkomers (statushouders) in Zoetermeer. Sinds september is zij via VluchtelingenWerk ook betrokken bij de inburgering van jonge nieuwkomers in de ISK (Internationale Schakel Klas, schakelklassen speciaal voor nieuwkomers tussen de 12 en 16 jaar van het ONC). Ze helpt velen om de weg te vinden naar zwemles of sport.
Inmiddels hebben dit jaar een paar kinderen op school hun zwemdiploma behaald en zijn 4 Eritrese meiden die nauwelijks Nederlands spreken op voetbal gegaan en spelen nu in de MO15 bij FC Zoetermeer. Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, ‘meisjes op voetbal’, maar in werkelijkheid heeft dit veel voeten in de aarde.
Nederlandse taal lastig te leren
Als je de Nederlandse taal niet spreekt, kun je niet als een ‘gewone 14-jarige’ naar de middelbare school. Dan ga je eerst naar de ISK om daar in ongeveer 2 jaar de Nederlandse taal te leren. In Eritrea spreekt men over het algemeen geen Engels, dat maakt het heel lastig om Nederlands te leren. Sommigen van hen zijn ‘thuis’ ook niet naar school geweest, vrijwel alle gezinnen zijn ‘op de vlucht’. Monica: “Stel je eens voor dat jij in Eritrea Tigrinya moet leren in een klas waar alleen Tigrinya (de Eritrese taal) gesproken wordt, zonder woordenboeken (want die zijn er bijna niet). Zonder vertaal app, want die zijn er ook niet (of kloppen niet). Best een uitdaging".
Op het ONC ontmoette Monica Yohana, maar ook Rahel. Yohana had Rahel aan haar arm meegetrokken en vertelde Monica dat Rahel ook graag op voetbal wil. Rahel komt net als Yohana uit Eritrea en woont sinds kort in Zoetermeer.
“Op het schoolplein waren er meer meiden die graag voetballen met Marcel (de onderwijsassistent bij de ISK). Hier op school wordt Nederlands geleerd en gesproken, maar om een taal écht te leren is het belangrijk dat je in het dagelijks leven ook kan oefenen. Op het voetbalveld waar je voetbalt met Nederlandse leeftijdsgenootjes bijvoorbeeld", aldus Monica.
Proefles bij FC Zoetermeer
Monica zocht contact met de voetbalverenigingen in Zoetermeer en de meisjes waren welkom om met een proefles mee doen bij FC Zoetermeer. Maar in de praktijk blijken een aantal zaken niet zo eenvoudig te liggen.
“Alles moet online geregeld worden en natuurlijk in het Nederlands, iets opzoeken online, bellen, vragen stellen, inschrijven. En dan heb ik het nog niet over wat je verder allemaal nog moet doen en begrijpen in het Nederlands om lid te worden, maar vooral ook te blijven. Voor meisjes als Yohana of Rahel is dat niet te doen", gaat Monica verder.
De eerste proeftraining komt Rahel alleen, Yohana moest ook nog naar zwemles op maandag. Monica is erbij en kijkt toe vanaf de zijlijn.
Stoer meisje
“Daar staat ze dan, omringd door onbekenden. Als moeder ken je dat gevoel, je kind voor het eerst ergens naar toe, dus hoe moet dat voor Rahel zijn waar niet alleen de taal, maar álles nieuw en onbekend is? Ik kijk naar haar en ik krijg een brok in mijn keel. Ik kan alleen maar denken: Wow wat een stoer meisje is dit".
“De meisjes uit het team giechelen wat en sommigen proberen wat tegen haar te zeggen, Rahel knikt wat lievig, maar je ziet dat ze het nog niet snapt allemaal. Gelukkig, als de training eenmaal begint, zakt de spanning een beetje weg. Door goed te kijken naar de anderen lukt het wel”.
De volgende training staan er ineens 4 Eritrese meiden van de ISK bij de training, Yohana is er nu ook bij en Arsema en Wahazit zijn ook meegekomen.
Monica: “Ik krijg een appje van de trainer dat het héél leuk is dat iedereen zo enthousiast is, maar dat het wel van tevoren gemeld moet worden dat ze met z'n vieren komen. Ik leg het de meisjes (met handen en voeten) uit”.
Niets blijkt vanzelfsprekend
Na de proeftrainingen blijkt dat het voor de trainers en het team niet zo makkelijk en vanzelfsprekend is als gedacht. De meiden spreken zo goed als geen Nederlands en snappen vaak niet wat ze precies moeten doen. Dit blijkt best een opgave voor de vrijwillige trainers van FC Zoetermeer. De groep is al groot en met slechts een paar trainers is het sowieso al een hele opgave. Heel veel tijd om 10x iets uitleggen is er niet, en gaat ook ten koste van de aandacht voor het hele team, hoe graag ze dat ook zouden willen. Leg bijvoorbeeld maar eens met handen en voeten uit wat buitenspel is.
De trainers en het team vragen zich dan ook af of de meiden wel mee kunnen doen met wedstrijden en alle trainingen. Hoe komen ze eigenlijk bij de uitwedstrijden? Het dilemma is dat het voor iedereen haalbaar moet blijven om lekker te kunnen blijven trainen en voetballen. “Maar oh, wat een teleurstelling als ik de meiden probeer uit te leggen, wat de coördinator mij zojuist heeft verteld", vervolgt Monica. “Want wat willen de meiden graag échte wedstrijden spelen, ze staan te trappelen. Iedere dag vragen ze het wel een paar keer aan mij. Ik zeg tegen hen dat ze vragen moeten durven stellen en laten zien dat ze stiekem eigenlijk best al wat Nederlands kunnen spreken. Zo krijgen de trainers vertrouwen dat het wel goed komt”.
De vereniging en haar vrijwilligers kunnen niet alleen de taak uitvoeren om dit op te pakken, de wil is er wel, maar in de praktijk blijkt dat het vaak misgaat. De taal en dus de communicatie, daar stokt het. Contributie betalen, op de hoogte zijn dat je ook met een Zoetermeerpas kan betalen en dat dan blijkt dat de Zoetermeerpas nog niet is aangevraagd. En wat is een Zoetermeerpas eigenlijk? Hoe kom je bij de uitwedstrijden? Wat trek je aan?
Iedereen schiet te hulp
Eén van de meisjes staat voor de training te bibberen omdat het zo koud is en wil in haar spijkerbroek gaan meedoen. Dat mag niet en op het eerste gezicht lijkt ze een onverschillige puber die haar spullen is vergeten, maar in werkelijkheid blijkt dat ze helemaal geen trainingspak heeft.
Monica: “Samen liepen we het clubhuis binnen bij FC Zoetermeer. Ik vraag wat rond en binnen ‘no time’ regelt iemand een broek voor haar. Een moeder (tevens trainster van het team) heeft nog wel een paar voetbalschoenen in de kast en deze krijgt Wahazit als blijkt dat zij maat 38 heeft en al 4x heeft getraind op maat 35”.
Samen met de trainers en meisjes uit het team wordt het gesprek aangegaan. Aan Piëzo wordt gevraagd om een tolk en samen met de broer van Yohana die ook helpt met vertalen komen ze eruit. Ook de docenten van de ISK en de zeer welwillende voorzitter van FC Zoetermeer helpen met van alles.
Inmiddels hebben 3 meiden hun eerste speelminuten kunnen maken. Wahazit nog niet want voor haar moest eerst haar Zoetermeerpas nog aangevraagd worden. De eerste wedstrijd werden de meiden aangemoedigd door Monica, hun docenten Marcel en Martha en Odi, die net als Monica vrijwilliger is bij het ISK.
“Wij stonden met zijn vieren heel hard te juichen toen er twee punten werden gescoord, de meiden keken verbaasd dat wij stonden te joelen", lacht Monica. “Of misschien vinden ze dat, net als gewone pubers, ook wel een beetje gênant”.
De andere docenten van het ONC komen snel ook een keer kijken. Odi heeft beloofd dat ze de eerste uitwedstrijd wel wil rijden, net als de broer van Yohana.
Meiden MO15 van FC Zoetermeer échte helden
De 4 meisjes zijn nu pas een paar weken bezig, maar in de appjes durven ze al te schrijven in het Nederlands, met spraakberichten om het te verduidelijken. Teamgenootjes durven langzaam ook met ze te kletsen, ook al gaat dit nog wel moeizaam door de taalbarrière. De meiden zijn blij en enthousiast, het winterseizoen is nu eindelijk voorbij.
Monica: “En hoe leuk is het om te zien dat eigenlijk iedereen hier blij van wordt. Iedereen bij FC Zoetermeer wil graag helpen, er zijn door FC Zoetermeer zelfs boeken gekocht met plaatjes en woorden in Tigrinya om te helpen dingen te verduidelijken. Hoe welkom kun je je voelen? Als mensen het verhaal kennen helpt dat echt heel veel.
En de meiden van de MO15 van FC Zoetermeer, dat zijn natuurlijk de échte helden, zij maken dit alles uiteindelijk mogelijk door de Eritrese meisjes op te nemen in hun team.”
Elke dag het Zoetermeerse nieuws in uw mailbox? Blijf op de hoogte van het laatste Zoetermeerse nieuws en meldt u aan voor onze nieuwsbrief!
