Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. In de serie ‘Het gebouw van de maand’ laat ArchitectuurPunt Zoetermeer verschillende bijzondere gebouwen zien, deze maand: De Vredekerk.
De Vredekerk van de gereformeerde gemeente Zoetermeer uit 1979/1980 staat op een prominente plek op de hoek van de Zwaardslootseweg en de Europalaan, recht tegenover het centrum.
De zeer karakteristieke kerk, met zijn krachtige schuine kap en hoogte van 14,5 meter, is ontworpen door de van oorsprong Goudse, maar later Gooise architect J. Valk, die meerdere zeer expressief ontworpen kerken op zijn naam zou zetten zoals de Tabernakelkerk in Apeldoorn.
Een kerk midden in de samenleving
Hoe uitzonderlijk ook, de Vredekerk is in meerdere opzichten een typisch product van zijn tijd. Het brede verzet in de jaren ’60 tegen de hiërarchische samenleving uit de jaren ‘50 en ‘60, uitmondend in burgerparticipatie in de jaren ’70, had ook ingrijpende gevolgen voor het kerkelijk leven. De kerk wilde in de jaren ’70 midden in de samenleving staan, niet meer door zich stedenbouwkundig als het hoogtepunt van een wijk te presenteren, maar door multifunctioneel te zijn door wijkactiviteiten of ruimte te bieden voor meerdere geloofsgemeenschappen.
Deze kerk presenteert dit in optima forma: het heeft een volstrekt onorthodoxe hoofdvorm met een diagonale, spiegel-symmetrische opzet en een ongebruikelijke hoge en asymmetrische kap waaronder de grote kerkzaal zich bevindt. Hieraan zijn lage, plat afgedekte volumes toegevoegd waarin plaats was voor maatschappelijke functies. De lage bijgebouwen zijn direct langs de stedelijke Zwaardslootseweg en Europalaan geplaatst, vóór de monumentale kerkzaal. Dit past in de tijdgeest.
 |
 |
Complexe opbouw
De Vredekerk heeft met de diagonale positionering van de kerkzaal en de schuin aflopende dakvlakken een wat ongrijpbare vorm. Het geheel is moeilijk vanuit één standpunt te bevatten: van voren gezien, staand op de diagonale as, is het silhouet van de kerkzaal een vrij bescheiden driehoek, van de zijkant lijkt hij massief en vierkant. Van bovenaf gezien vormt de kerk dan weer een zeshoek. De vierkante grondvorm van de beide uitbouwen lijkt te bestaan uit verschillende kubussen, hetgeen ingenieus wordt geaccentueerd in de driehoekige uitbouw onder het hoge raam van de zaal.
Expressief houten interieur
Het hoogwaardige en geraffineerde ontwerp aan de buitenzijde wordt zonder meer in het interieur weerspiegeld. De symmetrische massa-opbouw van de hoge en indrukwekkende zaal wordt op subtiele wijze uit het lood gebracht door de asymmetrische plaatsing en vormgeving van verschillende houten interieurelementen zoals de kerkbanken, kerkorgel en kansel, die expressief en modern zijn ontworpen, zorgvuldig op elkaar zijn afgestemd en met hun houten materialisering gracieus contrasteren met de metselwerkwanden en de stenen vloer.
 |
 |
Tekst: Marcel van Winsen
Foto’s:
De Vredekerk, foto Simone Langeveld
De Vredekerk, net opgeleverd in 1980, foto JosPé, Stadsarchief Zoetermeer
De Vredekerk in aanbouw in 1979, foto Kees van den Burg, Stadsarchief Zoetermeer
Het interieur (2000), foto Stadsarchief Zoetermeer
Het gebouw van de maand is gekozen door ArchitectuurPunt Zoetermeer. Kijk voor meer informatie over architectuur in Zoetermeer en de architectuuragenda op ArchitectuurPuntZoetermeer.nl of op Facebook
