De KNNV afd. Zoetermeer vraagt uw hulp bij het inventariseren van opvallende wilde planten in Zoetermeer. Regelmatig belichten we een soort die op dit moment in bloei staat of dat spoedig gaat doen. Het gaat om in het wild levende plantensoorten, die wettelijke bescherming genieten. De Flora- en Faunawet verbiedt het plukken, uitgraven of vernielen van deze soorten. Als bekend is waar deze planten voorkomen kan er in het beheer beter rekening mee gehouden worden. Ook als deze planten in uw tuin staan, willen we dat graag weten.
Plant van de maand augustus: Grote kaardenbol (Dipsacus fullonum)
Grote kaardenbol gezien?
Geef het door!
De Grote kaardenbol is een opvallende, fors uit de kluiten gewassen tweejarige plantensoort. De plant heeft dus twee jaar nodig om zijn generatiecyclus te voltooien. Het eerste jaar maakt de plant alleen een stekelige rozet om het jaar daarop omhoog te schieten, tot bloei te komen en zaad te produceren. De langwerpige stekelige bloemhoofdjes (4 bij 8 cm.) werden vroeger gebruikt om wol te kaarden. Het kaarden of kammen van de schapenwol is nodig om de wol glad te strijken en knopen te verwijderen. Het Latijnse woord “fullo” uit de soortnaam betekent wever en verwijst naar dit gebruik. Bijzonder is dat de lila bloemen eerst halverwege het hoofdje verschijnen en dat deze bloemenband dan in twee ringen, zowel omhoog als omlaag opschuift. Een heel enkele keer verschijnt een plant met witte bloemen. De Grote kaardenbol staat goed aangeschreven als een nectarplant voor bijen, vlinders en zweefvliegen. Ook na de bloei blijft de Grote kaardenbol tot diep in de winter duidelijk herkenbaar overeind staan. Een andere opvallende eigenschap van deze soort is dat de zittende stengelbladen een waterbekken vormen. Zelfs tijdens langere droge periodes is hier nog regenwater te vinden. Over de betekenis van deze “voorziening” bestaan verschillende opvattingen. De naam Dipsacus betekent zoveel als dorstlesser of drinkbeker wat weer kan duiden op een kroegfunctie voor allerlei dieren. Ook wordt wel gesproken van “Venusbekken” omdat de vorm van de stengelomvattende bladen enigszins zouden doen denken aan het bad van de godin Venus.
De Grote kaardenbol is een landelijk beschermde soort die in Zoetermeer niet zeldzaam is. U kunt haar aantreffen op ruige terreinen die niet of maar een enkele keer gemaaid worden. Vooral het Buytenpark en op de verspreid liggende braakliggende terreinen is de kans groot dat u haar aantreft.
Weet u deze soort ergens in Zoetermeer te staan? Wij willen het graag weten. Wij vragen u uw waarnemingen graag met vindplaats (GPS-coördinaten of straat met huisnummer, park), het aantal exemplaren per groeiplaats, naam van de waarnemer, de datum van waarneming, zo mogelijk met foto te sturen naar:
NB: het gaat ons dus niet om planten die in tuinen groeien en kunstmatig door menselijk handelen in stand worden gehouden!
