Weet u wat de betekenis is van de straatnaam waar u woont? In Straat in Beeld gaan wij op zoek naar de betekenis achter het blauwe bordje bij u in de straat. Deze week is het de beurt aan de Notarisappelhof in de wijk Noordhove.
 |
 |
De Notarisappel is een appelras dat gekweekt is door notaris J.H.Th.W. van den Ham te Lunteren in 1890. Hij was, net als Prof. Jean Baptiste van Mons (1765-1842), een aanhanger van de 'verouderingstheorie van organismen' en werd gedreven door het idee dat de bestaande fruitrassen aan degeneratie onderhevig waren. In de tweede helft van de negentiende eeuw waren de fruittelers in Nederland in twee kampen verdeeld. De ene groep hield vast aan de oude, vertrouwde manier van kweken: enten en veredelen.
De andere groep was ervan overtuigd dat vruchtbomen, die steeds door enten waren voortgekomen uit oudere bomen, op den duur aan ziekten zouden bezwijken. Daarom wilden zij uit zaden nieuwe bomen verkrijgen.
Anders dan men zou denken groeit er uit een in de grond gestopte appelpit niet eenzelfde soort appelboom, maar een nieuw ras, een zogeheten zaailing of wildling. Bij toeval is zo’n ras soms van uitstekende kwaliteit.
Vermoedelijk is de Notarisappel een zaailing van het appelras Princesse Noble, waar hij veel overeenkomsten mee heeft.
Notaris Van den Ham hield zich in de tweede helft van de 19e eeuw bezig met het ontwikkelen van nieuwe appel- en perenrassen uit zaailingen. Hij richtte met het oog daarop in 1873 de Luntersche Tuinbouw-Vereeniging op. Doel was het zaaien van vruchtbomen in heel Nederland te bevorderen en nieuwe, betere zaailingen te kweken. Niemand minder dan Prins Frederik werd beschermheer. Men werkte aan het kweken van nieuwe vruchtenrassen, vooral appel en peer. Maar ook verbeterde aardappelrassen en frambozen droegen een steentje bij aan de verbetering van de levensomstandigheden van de keuterboeren.
Al in 1875 won de vereniging een bronzen medaille op een landbouwtentoonstelling in Poeldijk. In 1876 werden zaailingen ingezonden naar een tentoonstelling in Den Haag, in 1883 naar Amsterdam, in 1885 naar Antwerpen en in 1889 naar de wereldtentoonstelling in Parijs. Bijna overal vielen de inzendingen in de prijzen.
De appel
De Notarisappel voldoet het beste als hoogstamboom op droge gronden. De overgang naar laagstambomen in de commerciële fruitteelt betekende het einde voor de commerciële teelt van de Notarisappel.
De Notarisappel was in de twintigste eeuw een bekend Nederlands appelras, maar raakte vanaf de zestiger jaren in de vergetelheid. De Notarisappel is gevoelig voor kurkstip, beurtjaren en - op vochtige gronden - voor vruchtboomkanker.
De Notarisappel is een grote appel, enigszins onregelmatig van vorm, meer hoog dan breed. De kleur is lichtgroen, met aan de zonzijde een beetje rood gestreept en bij rijpheid is de appel geel-groen. Het vruchtvlees is lichtgeel, saprijk, zachtzuur met een aangenaam aroma.
Tekst: Vera Voogt
Alle ‘Straat in Beeld’ rubrieken vindt u hier: Overzicht straat in beeld
