U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is. In onze vaste rubriek 'Straat in Beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week: Australiëweg te Seghwaert.
 |
 |
Australië is een land aan de andere kant van waar Nederland is op de aarde. Het land heeft dan ook als bijnaam ‘Down Under’
. Qua oppervlakte is het een zeer groot land. Op de lijst van landgrootte staat Australië op plaats zes. Er zijn dus maar vijf landen op de aarde die groter zijn dan Australië. Ter vergelijking: Nederland staat hier op plaats 133.
Naam
Het land heeft niet altijd Australië geheten. Oorspronkelijk, van 1650 tot 1817, heette Australië 'Nieuw Holland', naar ons kleine landje op de 133e plek van eerder genoemde landgrootte lijst. Dat komt doordat Nederland in die periode op zee een grootmacht was. Hierdoor hebben ze als een van de eersten Australië ontdekt. Die naam is er dus niet meer, maar de naam van Nieuw Zeeland, dat op hetzelfde continent ligt als Australië, is gebleven. Dat is vernoemd naar onze provincie (en eiland) Zeeland. Er zijn wel namen gebleven in gebieden van Australië die van die vroege Nederlandse ontdekkers zijn, zoals Arnhemland, een gebied ter grootte van 97.000 km². Ter vergelijking: Nederland beslaat een gebied van 41.543 km².
Ontdekking
Australië is in 1606 ontdekt door de Nederlander Willem Jansz met zijn schip de Duyfken. Er zijn aanwijzingen dat Portugal mogelijk eerder in Australië is geweest, maar de Nederlanders documenteerden alles heel goed. Na die eerste ontdekking bezochten de Nederlanders Australië verschillende keren, maar ze stichten er geen kolonie. Dat deden vanaf 1778 de Britten wel. Engeland gebruikte het land oorspronkelijk om criminelen naar toe te verbannen. Niet veel later diende het voor de rest van de Britten ook als een kolonie. Ze hadden koloniën in Noord-Amerika verloren door de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog (1775-1783). Dit land zagen ze als een soort compensatie. Dus ontstonden in Australië meerdere Britse koloniën. Daarom is Australië onder bewind van Engeland gekomen (alhoewel ze tegenwoordig meer onafhankelijk zijn), en niet onder bewind van Nederland en is de voertaal Engels… en niet Nederlands.
Het tegenwoordige Australië is een federale parlementaire democratie en een constitutionele monarchie met als staatshoofd koning Charles III (van Engeland), vertegenwoordigd in Australië door de Gouverneur-Generaal.
Taal
De taal is echter niet Brits. Het is veranderd in de loop der tijd. Het gaat om net zulke verschillen als tussen het Nederlands en het Vlaams. De taal wordt gekenmerkt door afkortingen, zoals 'veggie' van 'vegetable' (groente) of 'maggie' van 'magpie' (ekster). Daarnaast zit in de taal een grote dosis humor. Dat heeft geleid tot hele aparte spreekwoorden en uitdrukkingen.
Voorbeeld van Australisch Engels:
Strike me pink, Cobber. I knew Jack was a drongo, but when I called out, ‘Cooee!’ he called me a larrikin who was lucky to have landed a real bonzerina of a sheila. Stone the crows, you were right, he is a bit of a flaming galah. He said something crazy about going to get a bloody wigwam for a goose’s bridle. He’s got a few kangaroos loose in the top paddock.
Afkortingen
Bottlo = bottle shop (slijterij), servo = service station (benzinestation) , sickie = a sick (iemand die ziek is), prezzie = present (cadeau), etc.
Engelse vertaling
Oh dear (or gosh), mate (or friend). I knew Jack was stupid, but when I called out 'Cooee' (what we shout out in the bush/forest when we are looking for someone and we can't see them. Cooee echoes well!). He called me a hooligan who was lucky to have a really lovely girlfriend/wife. Oh, you were right, he is a loveable fool. He said some nonsense - basically, it was none of my business. He's crazy.
Nederlandse vertaling:
Jeetje, partner (of vriend). Ik wist dat Jack een idioot was, maar toen ik 'Cooee' riep (wat er in het bos wordt geroepen als ze op zoek zijn naar iemand die niet zichtbaar is (Cooee echoot erg goed)), noemde hij me een hooligan die het geluk had om een heel mooie vriendin/vrouw te hebben. Goh, je had gelijk, hij is een sympathieke dwaas. Hij zei wat onzin - eigenlijk had ik er niets mee te maken. Er zit een draadje los bij hem.
Bewoners
Toen het continent door Europa werd gevonden bleek het al bewoond te zijn door mensen, door de Aboriginals. Net zoals de VS die bij ontdekking door de blanken ook al bewoond was door de Indianen. En net zoals bij de Indianen zijn er ook gruweldaden tegen de Aboriginals gebeurd. Tijden veranderen en tegenwoordig wordt er heel anders met ze omgegaan. De Australische wereldhit 'Beds Are Burning' uit 1987 van de band Midnight Oil heeft hier ook een klein steentje aan bijgedragen. Het is een protestsong over de inheemse landrechten. Helaas betekent dit niet dat hun leven veel verbeterd is, maar de verstandhouding is verbeterd. Uit onderzoek is gebleken dat de Aboriginals mogelijk een van de oudste levende populaties ter wereld is en mogelijk de oudste buiten Afrika. Hierdoor hebben ze waarschijnlijk dan ook de oudste continue cultuur op aarde.
Klimaat
Omdat Australië zo groot is, zijn er grote verschillen in klimaat. Aan de rand, dicht bij de oceaan, is het leefbaar. Je kunt subtropische regenwouden in Australië vinden, maar ook woestijn. Veel Nederlanders zijn dan ook aan de kust, tussen Adelaide (de staat Zuid-Australë) en Melbourne (de staat Victoria) terechtgekomen.
In Nederland spreekt men in uren als men het over afstanden heeft tussen de ene Nederlandse plaats naar de andere. In Australië spreekt men in dagen om een indicatie van tijdsduur aan een afstand te geven.
Nederlandse exodus vorige eeuw
Na de oorlog begon de industrialisatie van Australië waardoor ze zaten te springen om werknemers. Daarvoor gingen ze actief, onder andere in Nederland, immigranten werven. De Nederlandse overheid wilde graag mensen kwijt, de Australische overheid wilde graag mensen ontvangen. De reis naar Australië is daarom door de Nederlandse staat betaald, terwijl Australië de opvang verzorgde. Tussen 1947 en 1961 zijn dan ook 126.000 Nederlanders naar Australië geëmigreerd. Dat was toen ongeveer 1 procent van de Nederlandse bevolking. Tegenwoordig zijn deze immigranten bejaard en zijn er speciale Nederlandse verzorgingstehuizen met Nederlandse verzorgers.
Geschreven door:
Shirley Weemeijer (wiens ouders in de jaren '50 behoorden tot de exodus naar Australië. Ze is geboren in Australië, maar opgegroeid in Nederland.)
Australisch Engels vertaald naar het 'gewoon' Engels plus aangevuld door:
Margaret Patton, schrijfster
Blayney, Central West NSW, Australië
Afbeeldingen:
Wikipedia Commons, afbeelding schip: de Duyfken
Foto's straat: Miroslav Buhac
Bronnen:
Centrum voor Familiegeschiedenis: emigratie
Australië (land) - Wikipedia
Arnhemland - Wikipedia
Krant The Sydney Morning Herald - artikel "Australian English isn’t being taken over by Americanisms but it is changing"
Aboriginal Australians - Wikipedia
Geschiedenis.nl - reportage "emigranten naar Australië op leeftijd en afkomst uitgezocht"
Alle ‘Straat in Beeld’ rubrieken vindt u hier: Overzicht straat in beeld
