Eind dit jaar is Reza Sjahmohammed tien jaar uitbater van stomerij De Vijverhoek in het gelijknamige winkelcentrum in de wijk Driemanspolder. Het succesverhaal van Reza is niet vanzelfsprekend, hij kwam hier in 1993 als vluchteling uit Iran.
Reza is geboren op 21 maart (Nieuwjaarsdag in Iran) 1960 en opgegroeid in Mahalat, 200 km van Teheran. Het gezin waarin Reza opgroeide, telde vijf kinderen. Van hen zijn twee jongens op 19- en 35-jarige leeftijd overleden. De problemen in Iran begonnen voor Reza met de terugkeer van ayatollah Khomeini in 1979 naar Iran, hij was toen 18 jaar. Over de periode direct na de terugkeer van Khomeini in Iran in 1979 zegt Reza: “Binnen drie maanden na het vertrek van de sjah viel heel het politieke leven in Iran stil. De strop werd met de maand strakker aangetrokken bij de bevolking.”
Na de revolutie van 1979 moest Reza in militaire dienst, enkele maanden later begon de oorlog met Irak. Reza verloor veel dienstmaatjes in deze strijd, maar kwam er zelf heelhuids vanaf. Na het leger heeft Reza bij een drukkerij gewerkt. Een jaar daarna is hij een eigen drukkerij begonnen. Hij trouwde met Effat en kregen twee kinderen: Sjahram en Sjahdi.
Situatie wordt ernstiger
Door zijn werk in de drukkerij werd het voor Reza steeds gevaarlijker in zijn geboorteland. Hij vertelt: “Als je trouwt, moet je zorgen voor brood op de plank. Maar mijn opleiding kon ik door de oorlog niet afmaken. Ik kan me nu heel goed vergelijken met mensen uit Irak en Syrië, die geen inkomen, geen huis, geen toekomst hebben. Ieder mens gaat hetzelfde doen als het kan: Weg uit die situatie. En elke dag is onzeker voor je. Elke dag is de situatie weer anders. Je gaat meer risico nemen om er uit te komen. En ik vertrok na een paar jaar.”
In drie maanden tijd reisde Reza van Iran naar Turkije, een afstand van 800 km op de vlucht. Hij viel kilo’s af tijdens de vlucht en had lichamelijke klachten, maar eenmaal in Turkije voelde hij zich veilig. In juli 1993 kwam Reza in Nederland aan, Effat kwam 3,5 jaar later met de kinderen.
Opnieuw beginnen in Zoetermeer
Begin 1994 kwam Reza aan in Zoetermeer en deed zijn uiterste best om snel Nederlands te leren, wat helemaal niet mee viel. Reza: “Ik probeerde alle etalages te lezen en kijken naar de kranten was ook mijn prioriteit. We hadden toen alleen een woordenboek, dat was alles wat we hadden, een computer was er nog niet! Maar we hebben een uitdrukking in Iran: Als je echt wil, krijg je het.” Na ongeveer een jaar op school mocht hij verder leren in het beroepsonderwijs, dit werd Mode en Kleding bij Mondriaan in Den Haag. Reza kocht een naaimachine en begon thuis voor de buren herstelwerk te doen. ”Als ik een vraag had, vroeg ik het de volgende dag aan mijn docent. Na twee jaar kreeg ik mijn diploma als maker en hersteller van kleding. En zo ging het door met heel veel vallen en opstaan. Nu heb ik mijn eigen zaak in winkelcentrum Vijverhoek. Ik werk samen met mijn vrouw Effat. We zijn echt gelukkig.”
In een paradijs
In 2008 begon Reza zijn stomerij aan de Vijverhoek dat eind deze maand 10 jaar bestaat. Trots kon hij afgelopen zomer zijn vader rondleiden in zijn eigen bedrijf. In juli was de vader van Reza (84) voor het eerst op bezoek in Zoetermeer, met de zus van Reza. Zijn moeder is in 2013 overleden. Zijn vader verzuchtte: “Jullie wonen – in Nederland - in een paradijs.”
Tekst en foto’s: Frans Rijkaart
