Bevrijdingsfeesten in 1945

Tijdens deze zomervakantie blikken we terug op hoe Zoetermeer vroeger de zomer beleefde. Van de eerste Bevrijdingsfeesten in 1945 en de Oranjefeesten tot de Wielerronde van Zoetermeer en de aanleg van de Zoetermeerse Plas. Deze week: Bevrijdingsfeesten in 1945
In 1946 werd Bevrijdingsdag voor het eerst gevierd op 5 mei. De dag waarop de Duitsers in 1945 capituleerden. Maar de allereerste Bevrijdingsdag vond plaats op 31 augustus 1945. Tijdens de eerste Koninginnedag na de bevrijding, de verjaardag van koningin Wilhelmina. De avond daarvoor vonden er op diverse plekken in Nederland stille tochten plaats, georganiseerd door het voormalig verzet, bij de plekken waar tijdens de oorlog mensen gefusilleerd waren.

De volgende dag vond de landelijke plechtigheid plaats in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Tijdens een groot realistisch openluchtspel werden gebeurtenissen uit de oorlog nagespeeld. Voor het aanwezige publiek een zeer emotioneel moment omdat zij die gebeurtenissen ook daadwerkelijk hadden meegemaakt. Ook kroonprinses Juliana en prins Bernhard waren hierbij aanwezig en zij legden na het openluchtspel een krans voor alle Nederlanders die tijdens de oorlog waren omgekomen.

Ook in Zoetermeer werd een bevrijdingsfeest georganiseerd. Dit werd gedaan door het Comité Bevrijdingsfeesten. Dit gaf alle Zoetermeerders de kans om deel te nemen aan de organisatie van het feest. Een feest die in Zoetermeer drie dagen zou gaan duren, op 29, 30 en 31 augustus. Erevoorzitter van het Comité werd burgemeester Vernède en de voorzitter werd J. van Doornen. Het comité had twee boodschappen die ze verkondigde. Aan de ene kant een boodschap van enthousiasme en blijdschap over de bevrijding, aan de andere kant een van het dichten van de scheuren die tijdens de oorlog in de dorpsgemeenschap waren ontstaan.

Op woensdagavond 29 augustus begon het feest met een opening door burgemeester Vernède gevolgd door een aantal toespraken en gezang. Hierna werd de om acht uur door vierhonderd schoolgaande kinderen gezongen waarna het startsein gegeven werd voor een wedstrijd met de naam: ‘Etalage-, gevel- en buurtversieringen’.

Op donderdag begon om acht uur het programma met een reveille, een weksignaal, door herauten, aankondigers en opzichters, te paard. Om negen uur volgde er een gekostumeerde kinderoptocht en werd er door zes kinderen een bevrijdingsboom geplant. Vanaf het middaguur trok er urenlang een ‘Grootsche Historische en Allegorische Optocht’ door een groot deel van het dorp. Honderdzeventien versierde groepen namen aan deze optocht deel en wie niet meedeed stond wel langs de weg. Om half vijf vonden er volksspelen plaats en het programma van die dag werd na het avondeten om half acht afgesloten met samenzang waar rond de vierduizend zangers en zangeressen aan deelnamen.

Op vrijdag 31 augustus, op Bevrijdingsdag en Koninginnedag, ging men om acht uur ’s morgens verder met koraalmuziek, een kerklied, die te horen was vanaf de toren van de Oude Kerk. Een uur later begonnen de kinderspelen en om twee uur ’s middags volgde het openluchtspel ‘Het Onverbetelijke’, geschreven door tandarts J. Kentgens en ambtenaar J. van der Meer, bestuurslid van het feestcomité. Deze vond plaats op het feestterrein van A.G. de Groot aan de Vlamingstraat. Ook werd er een gekostumeerde voetbalwedstrijd georganiseerd van een halfuur tussen een selectie van het feestcomité en het veteranenelftal van D.S.O. Om half vijf was er een demonstratie van Pro Patria en een half uur later toonde de Landelijke Rijvereniging ‘De Palensteynruiters’ onder andere de onderdelen dressuur en carrousel. Ook vonden er opnieuw volkspelen plaats en nadat de prijsuitreiking en een filmvoorstelling hadden plaatsgevonden werd het bevrijdingsfeest afgesloten met vuurwerk.

Tekst: Sacha van Vlaardingen
Foto 1: Stadsarchief Gemeente Zoetermeer, Historisch Genootschap Oud Soetermeer
Foto 2: Stadsarchief Gemeente Zoetermeer, Historisch Genootschap Oud Soetermeer

Bronvermelding:
Titel: Feesten in Zoetermeer
Samenstelling: Joke de Kler, Redactie: Ton Vermeulen en Ronald Grootveld
Uitgave: Gemeente Zoetermeer, MBW, Bureau Monumentenzorg, Historisch Genootschap Oud Soetermeer, Zoetermeer, 2006

Titel: juich, Zoetermeer, Juich! Van bevrijding tot bevrijdingsfeesten
Auteur: Reinold Vugs
Uitgave: 1Boek.nl, oktober 2015