Kunstenaar in beeld: Masoud Gharibi

Van schilders en beeldhouwers tot keramisten en textielkunstenaars, Zoetermeer is een broedplaats voor creatieve geesten. Met deze rubriek wordt een platform geboden waarbij steeds een andere kunstenaar uit de kunstwereld van Zoetermeer voor het voetlicht wordt gebracht. Deze keer: Masoud Gharibi

Masoud Gharibi: beeldende kunstenaar van schilderijen en bronzen beelden

Masoud is in 1954 geboren in de hoofdstad van Iran en hield als kind al van tekenen en schilderen. “Ik tekende altijd al graag. Het interesseerde mij enorm. Ik ging als kind vaak naar boven naar het dak van ons huis met papier en potloden en tekende daar van alles. Of ik kopieerde van andere kunstenaars. Toen ik wat ouder was begon ik met olieverf en ben met een groepje jongeren vaak de natuur ingetrokken om te schilderen”, vertelt Masoud.  Masoud wilde graag studeren aan de kunstacademie, maar door de politieke omstandigheden in zijn land lukte dat niet.   

Masoud is een autodidact en van origine een politieke cartoonist, zijn eerste karikaturen werden in 1979 in kunsttijdschriften gepubliceerd. In de jaren ’80 vluchtte Masoud uit Iran. “Ik was in Teheran aangesloten bij linkse partijen en mijn politieke karikaturen die in kunsttijdschriften werden gepubliceerd, werden op een bepaald moment vanuit de overheid afgekeurd.  Ik ben daarvoor een paar keer gevangen genomen. Toen ik de laatste keer vrijkwam, ben ik eerst ondergedoken, maar uiteindelijk toch het land uitgevlucht”, vertelt Masoud emotioneel.

Via verschillende landen is Masoud met zijn vrouw en kinderen uiteindelijk op uitnodiging van de Verenigde Naties in Nederland terechtgekomen waar hij in 1992 aan de Kunstacademie Minerva in Groningen cum laude afstudeerde. “Het begin in Nederland was zwaar. Het was koud en we waren de taal niet machtig. Ook is mijn vrouw in 2002 overleden. Maar wij zijn in die tijd heel erg geholpen”, vertelt Masoud verder. “Later, een paar jaar na dood van mijn vrouw, kwam ik in contact met een lieve vrouw. Mijn kinderen vonden haar ook lief en zorgzaam”. Omdat Masoud’s dochter naar Den Haag verhuisde en zijn zoon ook niet meer in Groningen wilde woonde verhuisde Masoud, vooral door deze nieuwe liefde, met zijn zoon naar Zoetermeer waar ze na een tijdje samen gingen wonen. Masoud heeft in Nederland een mooie carrière als beeldende kunstenaar opgebouwd en ook zijn kinderen zijn goed terechtgekomen.

Masoud’s werkruimte en atelier is momenteel aan de Paletsingel. Dit is een tijdelijke ruimte die hij ter beschikking heeft gekregen. “Ik hoop dat ik hier voorlopig even mag blijven zitten”, aldus Masoud.

Oriëntaalse mystiek

Masoud’s schilderijen kenmerken zich onder meer door hun warme Iraanse kleuren. Zijn schilderijen zijn vaak abstracte voorstellingen van oriëntaalse mystieke beelden zoals vogels, samen met westerse beelden zoals bloemen. “Nog steeds laat ik mij inspireren door alle heldere kleuren van de bergen, bossen en woestijnen. De prachtige kleuren van de mozaïeken van moskeeën en de motieven van tapijten blijven mij boeien. Ook de eeuwenoude Perzische verhalen en de gedichten van middeleeuwse dichters, in combinatie met mijn leven in Nederland, zijn voor mij een bron van inspiratie”, legt Masoud uit.

Water-talismannen

Symbolen spelen een belangrijke rol in het werk van Masoud. “In het begin van mijn carrière in Nederland schilderde ik veel ‘water-talismannen’. Dat zijn symbolen voor regen en water, omdat Iran zo’n droog land is. Gelukbrengers. Maar hier in Nederland, met volop water, was dit niet meer nodig. Nu gebruik ik deze en meer symbolen om een oosterse sfeer te creëren van schoonheid en ‘heiligheid’”, legt Masoud uit.

Het oudere werk van Masoud is veelal zonder perspectief (vlak), abstract, met traditionele Iraanse motieven en met rechte en hoekige vormen. De docenten in Groningen noemden het ooit ‘heilige’ doeken. Later is Masoud op deze doeken begonnen met het schilderen van naakte vrouwen. “De vrouwen zijn ruimtelijk met perspectief, sierlijk, hebben rondingen en zijn hedendaags. Het combineren van deze twee tegenpolen is voor mij een uitdaging”, aldus Massoud. “In Teheran, waar ik geboren ben, had ik mijn kunstwerken nooit kunnen tentoonstellen. Geen enkele Iraanse galerij wil mijn ‘heilige’ doeken met naakte vrouwen erop.”

Verhalen in brons

Masoud begon in 1997 ook met het maken van bronzen beelden omdat hij enige tijd niet kon schilderen. Op advies van een goede bevriende kunstenaar is Masoud toen gaan beeldhouwen. “In tegenstelling tot mijn schilderijen, toon ik in mijn beelden meestal vrouwfiguren en vogels. Het werk is gebaseerd op oude Iranese verhalen en nieuwe gebeurtenissen”, vertelt Masoud verder. In de Iraanse mythologie bestaat er een zeer sterke relatie tussen vrouwen en vogels, vrouwen zijn godinnen van liefde en rivieren, en vogels zijn boodschappers van geluk en regen. Het maken van beelden staat momenteel op een laag pitje omdat Masoud’s passie toch wel uitgaat naar het schilderen van zowel kleine als grote doeken.

Exposities

Masoud heeft de Nederlandse roman: ‘Het huis van de Moskee (2005), van zijn vriend en schrijver Kader Abdolah geïllustreerd. De tekeningen zijn in oriëntaalse stijl vervaardigd en zoals Kader Abdolah zegt: “Hij schildert niet, hij lijst onze heimwee in”.

Sinds Masoud in Nederland is, heeft hij veel geëxposeerd. Voor de coronacrisis had Masoud een aantal exposities per jaar in Nederland. Masoud heeft ook vijf jaar lang een eigen galerie in Zoetermeer gehad: de Galerie Het Vijfde Seizoen. Deze is echter in 2016 gesloten.

In coronatijd heeft Masoud meegedaan aan het Project Stoere Helden in Coronatijd van Terra Arts Projects. TERRA wilde kleine en grote helden in coronatijd in het zonnetje zetten. Speciaal voor hen heeft Masoud een kunstwerk gemaakt.

Momenteel heeft Masoud het lastig. Hij heeft een aantal jaren geen echt atelier meer en er wordt volgens hem niet zo veel meer voor kunst uitgegeven. Om die reden heeft Masoud al verschillende bijbanen gehad om financieel rond te komen en zijn schildersmaterialen te kunnen bekostigen. Stoppen met schilderen is echter geen optie. ”Door mijn moeilijke leven en de huidige onzekerheden van de tijdelijke werkruimte, ben ik altijd bang dat er iets gaat gebeuren. Als ik achter mijn schildersezel zit, krijg ik echter rust in mijn hoofd.” Het is ook de enige plek waar Masoud zich thuis voelt. Op zijn schilderijen komen Nederland en Iran bij elkaar. Als de landen op het schilderdoek samensmelten, ontstaan er dat fijne, vertrouwde gevoel. “Met schilderen vergeet ik even alles. Ik vecht ermee tegen het kwaad en maak de wereld mooier”, rond Masoud emotioneel af.

De kunstenaar Masoud blijft zich ontwikkelen. Voor meer informatie over Masoud Gharibi en zijn activiteiten, kunt u de instagrampagina: art_masoud_ bekijken. Masoud nomineert graag Bobbi Fischer als een van de volgende in deze rubriek.

Overzicht Kunstenaar in Beeld

Alle Zoetermeerse kunstenaars die in onze vaste rubriek: ‘Kunstenaar in Beeld’, aan bod zijn gekomen kunt u hier terugvinden: Overzicht Kunstenaars in beeld.