Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. In de serie ‘Het gebouw van de maand’ laat ArchitectuurPunt Zoetermeer verschillende bijzondere gebouwen zien. Deze maand: Vaarwel Meerhorst, welkom Terra Nova.
Sinds kort beschikt Zoetermeer over een ruïneus ogend bouwcomplex: Terra Nova, gelegen in de nieuwe wijk Entree tussen de Afrikaweg en de Boerhaavelaan. In afwachting van een nieuwe toekomst als wooncomplex met bijna 400 eenheden is het gestripte gebouw clandestien in gebruik genomen door lokale graffiti aanhangers. Nu rest een ondergespoten skelet achter een serie tijdelijke bouwhekken.
Hoe stralend was het begin met de opening van de eerste fase in 1977 door staatssecretaris Gruijters en burgemeester Wegstapel. In de kantorenstrook Meerzicht/Driemanspolder werd na de bouw van de eerste fase van IBM het gebouw Meerhorst opgeleverd. Een zakelijk ogend kantoorgebouw in tien bouwlagen, naar ontwerp van architectenbureau Verhave, Luyt, de Jong. Het was onderdeel van een uitbreidbaar complex met een omvang van circa 30.000 m2 kantooroppervlak. En in 1977 was een serieuze huurder beschikbaar: het Directoraat-Generaal Volkshuisvesting (DGVH) van het ministerie VRO.
“Ik zat op de zesde etage en Brokx was onze staatssecretaris” aldus Peter Albers, van 1978 tot 1992 werkzaam bij het DGVH in Zoetermeer. “Het was een simpel complex, doelmatig ingericht met op de eerste etage een eigen bedrijfsrestaurant. Daar maakte ik soms gebruik van (heerlijke gehaktballen), maar het tijdelijke winkelcentrum Soeterweide en zelfs winkelcentrum Meerzicht lagen op loopafstand.” In 1978 verhuisde Peter vanuit Tilburg naar een woning in de Driemanspolder. Het kantoorcomplex werd door Koningin Juliana bezocht in het kader van haar oriëntatie op woningbouw in Nederland en de rol van Zoetermeer als groeikern.
“Het complex werd uitgebreid met drie nieuwe vleugels. Afdelingen groeiden door de introductie van de individuele huursubsidie en door de grote aandacht voor de stadsvernieuwing, maar het complex zelf was een ‘sick-building’. Er was geen raam te openen en de klimaatbehandeling was van een allerbelabberdst niveau.” Bij de nieuwbouw in 1992, als onderdeel van het nieuwe ministerie VROM, verhuisden de bewoners van Meerhorst naar het gebouw van architect Jan Hoogstad met de grote serres, gelegen aan de Rijnstraat naast Den Haag CS.
In de jaren daarna tot 2010 is hard gewerkt om het complex als modern kantoorgebouw op de verhuurmarkt te houden. Er kwamen een nieuwe naam -Terra Nova- met onderdelen Afrika, Amerika, Azië en Australië en plannen van ZZDP Architecten om een groot atrium toe te voegen en zo de verbinding tussen de bestaande gebouwen en de uitbreiding van de parkeergarage te leggen. Dat nimmer gebouwde atrium was bedoeld als centrale entree en als ontvangst-/bijeenkomstruimte. De gemeente Zoetermeer had in 2010 een nieuw bestemmingsplan ontwikkeld om de gehele kantorenstrook met vrijstaande werkgebouwen in een groene omgeving te vullen, totdat de markt voor kantoren drastisch wijzigde, de woningbehoefte grenzeloos groeide en transformatie van bestaande werkgebouwen tot een wooncomplex het nieuwe model werd. Een nieuwe duurzame toekomst voor het kantoorgebouw Terra Nova kon beginnen…
Tekst: Willem Hermans, Schatbewakers
Afbeeldingen:
Kantoorgebouw Meerhorst in volle glorie met op de voorgrond de Voorweg. Foto: Kees van den Burg, Beeldbank Zoetermeer, 1976.
De start van het strippen in 2022. Foto: Willem Hermans.
De sloop van de gevels aan de buitenkant. Foto: Nico Schouten.
De huidige toestand: Meerhorst, nu Terra Nova als skelet. Foto: Willem Hermans.
Het gebouw van de maand is gekozen door ArchitectuurPunt Zoetermeer. Kijk voor meer informatie over architectuur in Zoetermeer en de architectuuragenda op ArchitectuurPuntZoetermeer.nl of op Facebook