Bram Doeves belicht voor u elke week een mooie bridge- of dampartij. Interessante stellingen, een leuke puzzel om over na te denken of een verslag van een goed gespeelde wedstrijd. Deze week: De regel van zestien, hierna helemaal duidelijk
In de eerste van de vier rubrieken “vrij” naar Tjalling Goedemoed heeft de regel van zestien gestaan: de partij eindigt in remise als beide spelers zestien zetten hebben gespeeld nadat een stand is ontstaan van één dam tegen drie stukken waaronder een dam. Tjalling heeft in zijn rubrieken wel eens opgemerkt dat een dam minstens een dam betekent en dat denk ik ook want de bedoelde situaties hoeven niet per se voort te komen uit kleine standjes. Stel dat de bedoelde situatie alleen zou kunnen voortkomen uit een klein standje waarbij de kleinste kant zijn schijf simpel kan weggeven voordat de grootste kant twee dammen heeft, dan zou er in de regel sprake kunnen zijn van hoogstens een dam. Maar soms ook kan de kleinste kant dreigende overmacht nog juist versimpelen tot drie om twee stukken, waarbij de grootste kant allang twee of drie dammen heeft. Dan zouden er uiteindelijk twee gelijke situaties mogelijk zijn vanuit verschillende voorgeschiedenissen. En dan geldt toch ook gelijke situaties, gelijke behandeling? Kortom, in kleine standjes kan de kleinste kant zijn eventuele schijf ook nog weggeven als de grootste kant zijn tweede dam haalt, en dan geldt de regel van zestien ook! Ook in Wikibooks wordt de regel zo uitgelegd.
Eindadvies: als u een dam en nog een schijf heeft en uw tegenstander nog drie stukken waaronder minimaal een dam, ga dan, als uw tegenstander gewoon doorspeelt:
(a) niet met schijven, klokken of stoelen smijten, zoals dat volgens Tjalling allemaal is voorgekomen;
(b) geef die schijf ijlings weg en als u dan nog wederzijds 16 zetten heeft gedaan en
(c) 16 zetten heeft geteld dan is het remise en
(d) zeg uw tegenstander dat het remise is, en als die dan nog steeds vol onbegrip verder wil spelen, haal dan
(e) de scheidsrechter, het spelreglement en het wedstrijdformulier erbij om een en ander naar behoren af te wikkelen; ook een spelregel is dat het spelreglement bij een wedstrijd aanwezig moet zijn en zelfs als dat er al is, wees dan niet verwonderd als de regel van zestien er niet meer in zit, ook dat komt voor bij die losbladige systemen, aldus Tjalling. Dus
(f) steek deze rubrieken 1-4 nu meteen in je wedstrijduitrusting, want alle beetjes helpen.
| Wazew | Wazew | Wazew |
 |
 |
 |
Een dambord bevat 50 velden, en is meestal niet zichtbaar genummerd. De nummers zijn van belang voor de notatie van een partij of ook van een stand. De nummering gaat van veld 1 linksboven, van links naar rechts naar 50 rechtsonder. Een streep in de notatie is een zet, een kruis een slag. "Dampuzzels" is bedoeld voor het breedst mogelijke gezelschap van puzzelaars.
1. Deze stand beantwoordt aan een combinatie van twee winstsystemen: 24-19, dreigt zetje van de lange lijn, dus 43-48; 20-42 (dat dwingt zwart naar de “schaardiagonaal”) 48-25; 37-41 en alles staat klaar voor de afwikkeling met de schaar.
2. Het wordt steeds moeilijker, maar we hebben 5 winstmethodes – schaar, trechter, lange lijn, magische driehoek met dubbele schaar en opsluiting – om de stand op te toetsen, en in het algemeen moet je zwart zo min mogelijk ruimte geven en/of naar de schaardiagonaal 3-25 dwingen. Dus 12-26 (a) 43-49; 40-7 en daar staat de trechter, +. (b) 43-48; 40-29 (begin van magische driehoek) 48-30 11-16 met dubbele-schaardreiging, +.
3. Ook Ruud de Kooter heeft in (eigenlijk pal naast) zijn laatste rubriek als eindspelredacteur van HD (van december 1994) nog aandacht geschonken aan het fenomeen van het drie-om-één dammeneindspel. Hij had zijn damprogramma laten uitrekenen dat dit soort drie-om-eens in meer dan de helft van de mogelijke stellingen winst is. Ter illustratie liet hij deze fraaie trictrac-drie-om-één zien die weer met een schaar in acht zetten (!) kan worden opgelost: zwart zit al in een vangnet dat met elke zet heel voorzichtig verder wordt aangetrokken tot de schaar kan gaan knippen: 44-35 2-16!; 33-39 16-2!; 50-45 2-16!; 45-40 16-2!; 39-33 (de schaar staat nu klaar!) 2-16; 40-7! 16x2; 33-24! 2x30; 35x19 of!
Dampuzzelboek; dammen: derivaat van een ruimtespel, Bram Doeves, 200 blz A5 €12,50, korting alleen op eerste druk €5,00, bij verzending buiten Zoetermeer, plus portokosten, verkrijgbaar bij Bram Doeves,
Bram Doeves, (
U vindt alle denksportrubrieken hier terug: Denksport
