Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over: Michael Botwinnik speelde vier keer bij LSG
1.Nadat Michael Botwinnik in 1958 zijn wereldtitel terugveroverde op Smyslov, speelde hij van 26-10-58 tot en met 15-11-58 samen met zijn vriend Salo Flohr en Nederlandse schaaktoppers een simultaantoernee in Nederland. Los daarvan had ook het LSG hem uitgenodigd voor een simultaan. Op 11-11-58 speelde Botwinnik in Leiden in de Bovenzaal van het Gulden Vlies, de toenmalige locatie van het LSG. De zaal zat stampvol met 26 simultaanspelers en vele toeschouwers, waaronder voorzitter Venema van de LSB en secretaris Gorokhov van de Russische Ambassade, en zij ontvingen Botwinnik en zijn charmante echtgenote met een donderend applaus. Botwinnik zag er niet uit als een extraverte kunstenaar, eerder als een vriendelijke en bescheiden “ambtenaar ter griffie”. De voorzitter van LSG, ds P. Mackaay sprak zijn vreugde erover uit dat Botwinnik de uitnodiging had aanvaard, en benadrukte dat ook enkele imposante voorgangers van Botwinnik simultaan hadden gespeeld tegen LSG: Capablanca, Lasker (3x), Aljechin en Euwe, zodat een mooie traditie in stand was gebleven. Tevens bood voorzitter Mackaay het erelidmaatschap, op perkament gekalligrafeerd, aan Botwinnik aan. Michael Botwinnik vond het allemaal prachtig en sprak zijn beste wensen uit voor de toekomst van het LSG. Iemand van de Russische Ambassade trad op als tolk voor Mackaay en Botwinnik. Hierna begon om kwart voor acht de simultaan die tot kwart over elf duurde met als eindresultaat: 20x winst voor Botwinnik en zes remises.
2. In 1965 lukte het LSG weer om Botwinnik en Flohr aan te trekken voor het Jubileum-Noteboom-toernooi van eind februari 1965, inhoudende een internationale achtkamp in het Palace Hotel in Noordwijk. De Russische schaakbond had daarvoor eindelijk toestemming gegeven. Het toernooi werd een groot succes voor de ijzersterk spelende Botwinnik. Hij speelde alleen salon-remises tegen zijn schaakvriend Flohr en in de laatste ronde tegen Bobotsov; van alle anderen won hij met groot vertoon van macht, zodat de eindstand werd: 1. Michael Botwinnik 6,0/7, 2. Petar Trifunovic 4,5/7, 3. Salo Flohr 4,0/7, 4. Carel vd Berg (LSG) & Bent Larsen 3,5/7, 6. Jan Hein Donner & Milko Bobotsov 3,0/7 en Kort (LSG) 0,5/7.
3. In 1969 was Botwinnik weer in Nederland, hij deed toen mee aan het Hoogovenschaaktoernooi dat hij samen met Geller met 10,5/15 won. Hij begon heel sterk (7,5/9), maar het 15-rondige toernooi knaagde zeer aan zijn teruglopende conditie, en hij eindigde met 6 remises. Tegen Paul Keres voelde hij zich zo weinig fit dat hij al snel remise aanbood om onmiddellijk daarna zijn bed op te zoeken waarna hij ’s avonds toch weer aan de gezamenlijke maaltijd kon aanschuiven, misschien was hieraan ook debet de griepgolf die als ongenode gast het toernooi aandeed. Na het Hoogoventoernooi speelde Michael Botwinnik op 4-2-1969 een klokseance tegen een Leids tiental, vooral bestaande uit schakers van LSG, in het Witte Huis in Oegstgeest. Kort daarvoor had Botwinnik in zo’n séance al het Zwitserse tiental met 8,5–1,5 verslagen, en het LSG werd met dezelfde cijfers verslagen. Ds P. Mackaay was nog steeds de enthousiaste voorzitter van het LSG en hij sprak de hoop uit dat erelid Botwinnik ook aanwezig zou zijn bij het 75-jarig bestaan van het LSG.
4. Ter gelegenheid van zijn 75-jarig bestaan organiseerde LSG in 1970 een wereldvierkamp tussen de wereldkampioen Boris Spasski, oud-wereldkampioen en erelid Michael Botwinnik, Bent Larsen en Jan Hein Donner. Tevens zou de 58-jarige Botwinnik afscheid nemen van dit soort grote wereldtoernooien. Door een blunder tegen Spasski wordt Larsen laatste met 5½ in gezelschap van Botwinnik, die na nachtelijke analyses zijn winststand tegen Larsen door vermoeidheid niet meer kan verzilveren, en zo wordt de ijzersterk spelende Donner tweede met 6 punten, achter wereldkampioen Spasski met 7 punten. De schakers bleken het uitstekend met elkaar te kunnen vinden en Botwinnik had intussen zijn zwijgzaamheid van zich afgeschud en bleek nu een ware meester te zijn in het vertellen van anekdotes. Hij begon eerst alles heel droog uiteen te zetten waar de anderen al de lachstuipen van kregen om ten slotte na de clou zelf ook in bulderend gelach uit te barsten. Uit latere publicaties bleek dat Botwinnik met grote voldoening terugkeek op deze LSG-vierkamp als zijn laatste mijlpaal in het internationale wedstrijdschaak (over deze vierkamp heb ik al eerder uitgebreider bericht).
| Na … Te6? | Na … d4! |
 |
 |
Michael Botwinnik – William Lombardy 1-0. Hoogoven toernooi 1969. Eindstand: 1 en 2. Botwinnik en Geller 10,5/15; 3. En 4. Portisch en Keres 10,0/15. Botwinnik staat al 2 pionnen voor, maar gaat nu ook een toren winnen: Lg4 Kf8; Td8+ Le8; Th8+ Kf7 en 1-0, want bijvoorbeeld Lxe6+ Kxe6; Tdxe8, enz.
Kick Langeweg – Michael Botwinnik 0-1. Hoogoven toernooi 1969. In de negende ronde boekte Botwinnik zijn zesde en laatste zege ten koste van Kick Langeweg. Na Txh7? staat Botwinnik al gewonnen: d3! Want voor de witte toren achter de d-pion staat, komt eerst …Tb1+ Kg2 en d2 en dan pas komt Tdx; d1 Txd1; Txd1, enz.
Bram Doeves (
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
