Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week: Holland – Engeland 10,5-9,5 in 1937.
Wat Holland-België is bij voetbal (*), moest in het begin van de 20e eeuw Holland-Engeland bij schaken worden. Tussen haakjes: de Koninklijke Belgische Schaakbond dateert pas van 1920, dus schaakinterlands tegen België konden voordien nog niet probleemloos worden georganiseerd. En dan gaat het om schaakteams van zo enigszins mogelijk 10 schakers, dus niet om de teams van de schaakolympiades, die uit slechts 4 spelers bestaan. Zo’n tiental is vooral van belang voor “opkomende” jongere spelers om wedstrijdroutine op te doen en die voor een viertal nog niet goed genoeg zijn. Verder was het natuurlijk een grote eer om in het Nederlands schaaktiental te worden gekozen. In 1912 werd voor het eerst de schaakwedstrijd Engeland-Holland 7-9 gespeeld in Londen, in 1914 gevolgd door Holland-Engeland 4-14 in Den Haag. Een debacle dat om een revanche vroeg. Maar de eerste wereldoorlog en financiële krapte bij de KNSB beletten een hele poos verdere wedstrijden. Eindelijk waren in 1937 de omstandigheden goed genoeg voor wéér zo’n wedstrijd in Amsterdam. Er werden 10 duo’s gevormd die twee wedstrijden tegen elkaar speelden, één met wit en één met zwart. De Engelsen speelden de eerste wedstrijd allemaal met wit, en wonnen die met 4,5-5,5. Dat was niet genoeg, want in de tweede wedstrijd hadden de Hollanders dus allemaal wit, en die wonnen met 6-4, zodat de eindstand 10,5-9,5 was in het voordeel van Holland. En gelukkig maar dat WK Max Euwe meedeed, want die won met 2-0 van Winter. Helaas kon ik geen vlotte combinatoire zeges van de wedstrijd vinden en daarom stap ik alvast maar naar Kemeri 1937 toe, waar Vladimirs Petrovs opnieuw lekker bezig was. Hij behaalde daar mede dankzij enkele vlotte combinaties een gedeelde eerste plaats.
| Na … Tb6 | na c4 |
 |
 |
Vladimirs Petrovs – Gideon Stahlberg 1-0. Kemeri 1937. Txd4 exd4; Ld3+ g6; Txf7+ en 1-0, want hierna gaat het zwarte paard verloren.
Ludwig Rellstab – Vladimirs Petrovs 0-1. Kemeri 1937. … Tcg8; cxd5 Lxf4+; Dxf4 Tg3 en 0-1, want er dreigt torenmat op h3 en op Dxf5 volgt Tg2+; Kh1 Dh2#, schitterend gezien.
Bram Doeves (
(*) In maart 1912 werd onder enorme belangstelling (10.000 toeschouwers, waaronder 4.000 Hollanders) al voor de 12e keer de wedstrijd om het “koperen dingetje” gespeeld. Bij koperen dingetjes ging het om voetbal, in dit geval om België-Holland 1-2 in Antwerpen. De overwinning was trouwens voornamelijk te danken aan doelman Göbel die de vele Belgische doelpogingen allemaal op één na wist te verijdelen.
