In deze serie belichten we spannende momenten uit de schaakgeschiedenis. Leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze rubriek in samenwerking met Bram Doeves is voor alle denksportliefhebbers uit Zoetermeer! Deze week: De eerste vijf Hoogovensschaaktoernooien 1938-1942
Eind jaren dertig floreerde ook het zogenoemde bedrijfsschaak. In Noord-Holland speelden bijvoorbeeld de bedrijfsschaakclubs Hoogovens, PEN en PTT. De schaakclub Hoogovens organiseerde voor het eerst in 1938 op het terrein van de Hoogovens in Wijk aan Zee een Nieuwjaarstoernooi van regionale opzet. Het derde tweedaagse Nieuwjaarstoernooi in 1940 werd gehouden in het veilinggebouw Kennemerland in Beverwijk, want het was intussen al uitgegroeid tot een toernooi van 68 deelnemers, met een Eregroep, die als eindstand had: 1. Dr. Max Euwe; 2. Ir H. van Steenis (Amsterdam); 3. N. Cortlever (Amsterdam) en 4. A. Wijnans (Den Haag). Als toeschouwer was op zondagmiddag ook aanwezig Paul Keres, die kort daarvoor tijdens de jaarwisseling 1939/40 een match tegen Max Euwe met 7,5-6,5 had gewonnen, waarvoor ze samen alsnog gehuldigd werden. In 1941 werd het vierde Hoogovenstoernooi gehouden, en elk toernooi overtrof zijn voorganger met glans. In 1941 was het aantal deelnemers bijna verdubbeld, en ook de bezetting was kwalitatief sterker dan ooit. Er waren al vier Eregroepen, waaraan onder meer de volgende bekende schakers meededen: S. Landau; mr. G. Oskam; mr. E. Spanjaard; mw Fenny Koomen-Heemskerk. Bijzonder merkwaardig was het eindbeeld in de Eregroep A, waarin Max Euwe het duidelijk moest afleggen tegen de jeugd van toen: 1. A. Wijnans (Den Haag); 2. N. Cortlever (Amsterdam); 3. Dr. Max Euwe; 4. C. Samelius (Rotterdam). In 1942 werd het eerste Lustrumtoernooi van de HOSC (Hoogovens Schaakclub) gehouden. Het werd weer een daverend succes. De contouren van het grootste en langdurigste schaaktoernooi van Nederland gingen zich steeds duidelijker aftekenen. Er waren al 140 spelers. Het was op meerdere lokaties, zoals in het Kennemer Hotel te Beverwijk. Ook al met meer partijen in de diverse groepen, zoals blijkt uit de eindstad van de Eregroep van Euwe: 1.Max Euwe 4,5; 2. N.Cortlever 3,5; 3. A.Wijnans 2,5; 4. Ir van Steenis 2; 5. H.Kmoch 1,5; 6. G.Vlagsma 1. De stellingen hierna heb ik uit de gememoreerde match.
| Nu ... Kg8 | na ... Lxg2 |
 |
 |
Het Euwe-comité organiseerde samen met de VARA het doorgaan van deze match, mede gezien de goede vorm van Euwe eind 1939. De match bestond uit 14 partijen in verschillende Nederlandse steden van 24 december tot en met 14 januari 1940. Euwe begon goed en leidde halverwege na 7 partijen met 4-3, maar de tweede matchhelft was voor Keres, die bij 7-5 wat gas terugnam en won met 7,5-6,5.
Max Euwe – Paul Keres 1-0. 3e partij 1939/40. Euwe wint zijn mooie stand met de combinatie: Txg6+ hxg6; Dxg6+ en 1-0 want er dreigt torenwinst of mat.
Paul Keres – Max Euwe 1-0. 12e partij 1939/40. Paul Keres wint deze partij in 23 zetten: Pd6+ Pxd6; Dxd6 en 1-0, want er dreigt Tc7 met damewinst of mat.
Bram Doeves (
