Magistrale momenten uit de schaakgeschiedenis
Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week deel 11 van deze serie.
11. Alexander Aljechin
Aljechin (1892-1946) komt uit een Russische aristocratische familie, en begint in een rustig baantje als schakende beroepsofficier. Niet voor lang: eerst komt de WO1, dan de Russische revolutie, wat hem in de gevangenis doet belanden. In die tijd vaak het laatste station voor Russische aristocraten. Maar hij komt onverwachts vrij, wint het Russische schaakkampioenschap in 1920, en verruilt in 1921 de nieuwe Sovjet-unie voor het aloude Frankrijk, een veiliger plek voor de Russische oude garde. Gedurende de jaren twintig, wint hij de meeste toernooien waaraan hij meedoet. In 1927 wordt hij de vierde wereldkampioen door de ‘onoverwinnelijke’ Capablanca te verslaan.
|
Na De4 |
Capablanca – Aljechin 0-1. Wereldkampioenschapsmatch 8-10-1927. Hierna maakt Aljechin het schitterend tactisch uit. Td2!!; Txd2 cxd2; a7 d1D; a8D Dg1+; Kh3 Ddf1+ en opgegeven, want na Dg2 is Dh1 een tweedamesmat!! |
|
Na f6; Pf5+!! Kh8 |
Aljechin – Lasker 1-0. Zürich 1934. Aan dit toernooi, zo vlak voor 1935, doet ook Max Euwe mee. Einduitslag: 1. Aljechin 13/15, 2. Flohr 12/15, 3. Euwe 12/15, maar Euwe wint als enige van Aljechin! Ook in dit fragment is Aljechin tactisch op zijn best: Dxg6!!! En opgegeven want na hxg6 zou volgen Th3+ Ph6; Txh6#! |
Het beheer van een wereldtitel schaken omstreeks 1930
Aljechin meende, dat het grootste obstakel niet het spel van de toenmalige wereldkampioen Capablanca was, maar zijn financiële eis van $ 10.000. Aspirant-uitdagers als Nimzowitsch en Rubinstein konden om die reden een match wel vergeten. De match kon doorgang vinden toen een groep zakenlieden en ook de president van Argentinië Aljechin wilden sponsoren bij een match in Buenos Aires. Daar kwam de match dan ook eind 1927. De match duurde 34 partijen, want pas de 34e partij was de vereiste zesde winstpartij. In winstpartijen won Aljechin met 6-3, bij 25 remises. Aljechin bood Capablanca een revanchematch aan tegen dezelfde voorwaarden, maar het bleef bij onderhandelen. Als professioneel schaker verdiende Aljechin zijn bestaan met vele toernooien, simultaans, ook blindsimultaans, en matches. De indruk is dat hij, bij een nog niet zo krachtige FIDE, zijn eigen wereldkampioenschap van 1927-1946, met de onderbreking Euwe 1935-1937, goed organiseerde: Capablanca niet, Bogoljubov en Euwe wel. In 1933 nodigt hij Euwe uit om een match te spelen, “desnoods om de wereldtitel” en die zet hij op het spel voor f 10.000. Na ampele overwegingen hapt Euwe toe in 1934 en in de loop van 1935 kan het contract inderdaad worden getekend, want Euwe mocht op veel steun rekenen vanuit de schaakwereld. De match duurt 30 partijen, want dan kan hij gespeeld worden in een aantal schaakstadjes voor f 500 per matchpartij. Het Euwe Comité haalt verder vele dubbeltjes en kwartjes op van schakers, de Nederlandse Schaakbond doet nog een duit in de zak, en zo wordt het geld bijeengebracht.
Aljechin bij vlagen geniaal, Euwe bij vlijt uitstekend
Vermoedelijk verliest Aljechin van Euwe in 1935 met 15,5-14,5 vanwege een ontoereikende voorbereiding, en bovendien lijdt hij in 1935 ook nog zichtbaar aan een drankprobleem. Daarentegen had Euwe zich uitstekend voorbereid. Bij de returnmatch in 1937 krijgt Euwe geen schijn van kans tegen een herboren Aljechin: 15,5-9,5. Euwe kan zich niet nog eens net zo opladen als voor de eerste match: “het behouden van het bereikte doel is veel lastiger”, naar eigen zeggen.
Korte en krachtige schets van Aljechin door Aart van Zoest op Internet
“Aljechin is, geloof ik, de meest geniale schaker ooit. Zijn specialiteit: hij vond een combinatie, een winnende voortzetting, een totaal onverwachte zet, in stellingen die geen enkele interessante mogelijkheid leken te bieden”.
Door: Bram Doeves, SV Botwinnik
U vindt alle schaakrubrieken hier: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
