Magistrale momenten uit de schaakgeschiedenis
Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week deel 13 van deze serie.
13. 'amateur-schaker' Max Euwe
Max Euwe (1901-1981) was heel lang en veruit de beste schaker van Nederland. Vanaf het begin van de jaren twintig domineerde hij het schaken in Nederland. Zo won hij van 1921 tot 1952 alle Nederlandse schaakkampioenschappen waar hij aan deelnam. In de loop van de jaren twintig drong hij geleidelijk door tot de wereldtop.
|
Na Td2 |
Euwe – Aljechin 1-0, Match WK 1935, Parel van Zandvoort. Pc6! Te8; e7! b5; Pd8 Kg7; Pb7 Kf6; Te6+ Kg5; Pd6! Txe7 of? Pe4+ 1-0. |
|
Na Lc2 |
Euwe – Yanofsky 1-0, Staunton, Groningen, 1946. Wie tot 3 telt ziet de aanpak van Euwe: Lc5!! Na slaan loper gaat a5 in drie zetten ongehinderd promoveren, dus Ld3; Lxd6 en Euwe wint dit eindspel verder op zijn sloffen! De aanstormende runner up Botwinnik zou Groningen winnen, maar ook Euwe speelde een formidabel toernooi. Eindstand: 1. Botwinnik 14,5/19 2. Euwe 14/19 3. Smyslov 12,5/19. In dit toernooi bleef niemand ongeslagen.
|
Euwe’s productieve schaakperiode 1929-1937
Omstreeks 1929 was Euwe opgewassen tegen de wereldtop. In 1930 en 1934 won Euwe Hastings. In 1931 speelde hij een match tegen José Raúl Capablanca die hij met ‘slechts’ 4-6 verloor. In Bern 1932 en in Zürich 1934 wordt hij tweede achter Aljechin. In 1933 nodigt Aljechin hem uit om een match te spelen, “desnoods om de wereldtitel”. Uiteindelijk ging Euwe in op de uitnodiging. Om zich ook fysiek voor te bereiden op de match nam hij zelfs bokslessen. Euwe won op 15 december 1935 na 80 dagen, 30 partijen en 13 steden en dorpen verspreid over heel Nederland, met de eindstand 15½-14½. De beroemdste partij uit deze tweekamp is de 26e, die bekend staat als de Parel van Zandvoort. De wereldtitel van Euwe maakte nationaal veel enthousiasme voor het schaken los. Vele Nederlandse schaakclubs hebben als oprichtingsjaar 1935. En het ledental van de KNSB steeg na de match van 4000 naar 12000! Euwe verloor de titel alweer in 1937 in een revanche-match met Aljechin (9½-15½).
Na 1937 nog één groot schaaksucces voor Euwe
In 1938 deed Euwe mee aan het AVRO-toernooi, het sterkst bezette toernooi tot dan toe. Hij scoorde ‘slechts’ 7 uit 14. Euwe eindigde als tweede in het eerste grote toernooi dat na de Tweede Wereldoorlog werd gehouden, het Stauntontoernooi in Groningen in 1946. Aangemoedigd door dit mooie succes werd hij vanaf 1947 een aantal jaren profschaker, in dienst van de KNSB. De bedoeling was dat hij zich zo beter kon voorbereiden en meer kans zou maken om de wereldtitel terug te veroveren. Maar het werd geen succes en Euwe’s deelname aan het toernooi om het wereldkampioenschap in 1948 werd een fiasco. Met 4 uit 20 eindigde hij afgetekend laatste. In 1949 werd hij weer amateurschaker.
Euwe: dus vooral schaakamateur
Wat Euwe onderscheidde van de meeste topschakers was dat hij amateur bleef. Euwe haalde in 1923 zijn doctoraal in de wiskunde. In 1926 promoveerde hij cum laude in de wiskunde bij prof. R.W. Weitzenböck. Hij begon als wiskundeleraar aan het Gemeentelijk Meisjeslyceum in Amsterdam. Na de tweede wereldoorlog werd Euwe hoogleraar aan de Katholieke Hogeschool in Tilburg. Euwe verdiende ook geen cent aan zijn wereldtitel in 1935, terwijl Aljechin bij voorbaat al van f. 10.000 was verzekerd!
Bronnen: Wikipedia en Fritz
Door: Bram Doeves, SV Botwinnik
U vindt alle schaakrubrieken hier: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
