Schaken is een spel van alle tijden en voor alle leeftijden. Uit de rijke schaakgeschiedenis komen veel prachtige partijen schaak, leuk om na te spelen, maar altijd interessant om van te leren! Deze week over hoe Hans Ree in 1971 het wereldbeeld van Donner verpulvert.
De toptijd van Hans Ree (Amsterdam, 1944) als schaker duurde van ongeveer 1965 tot eind jaren 80. In 1964 en 1965 werd hij Europees kampioen tot 20 jaar. In 1968 werd hij meester, in 1980 grootmeester. Ree deed van 1967 tot 1987 mee aan elk NK schaken. Hij won het, al dan niet gedeeld, in 1967, 1969, 1971 en 1982. Van 1968 tot 1986 deed hij vrijwel onafgebroken mee aan de hoofdgroep van het Hoogovenstoernooi. Van 1966 tot 1984 maakte hij deel uit van het Nederlands Olympiade team, meestal met een ruime plus-score. Ree heeft een schaakcolumn in NRC Handelsblad geschreven. Van 2001 tot 2007 was hij de drager van de Euwe-ring. In 2007 droeg hij deze ring over aan Genna Sosonko. In internationale toernooien ver van huis en haard waren zijn successen minder en dat is niet zo maar toevallig volgens Donner. Het grootste buitenlandse succes van Ree was de gedeelde eerste plaats samen met Boris Spassky in het Open Canadese Kampioenschap in Vancouver in 1971.
|
Na Tb2 |
Drazen Marovic – Hans Ree 0-1, IBM Amsterdam 1968. Het toernooi werd gewonnen door Lubomir Kavalek met 10,5 uit 15, dan David Bronstein met 10 en dan Hans Ree met 8,5 pt. Ree verbetert zijn al heel goede stand nog verder met Pf4!; Txf4 Dxf4; Td2 b6; Da4 en Th2!!, 0-1. |
|
Na Tg1 |
Alexander Kotov – Hans Ree 0-1, IBM Amsterdam 1968. Kotov (1913-1981) was al een heel bekende schaker toen Ree nog moest worden geboren, zo was hij in 1948 gedeeld eerste van de Sovjet-Unie, samen met David Bronstein. De koning van Kotov heeft het benauwd, hij zit in een matnet, dat nog eens wordt aangehaald door Pc7!; e6+ Kxe6 en 0-1. |
De bovenstaande erelijst van Hans Ree (uit Wikipedia 2014) maakte nog niet zoveel indruk op Jan Hein Donner in SB 1971. Donner had een nogal geringschattend wereldbeeld van Nederlanders. Schaken is veruit de beste graadmeter voor succes in mentale prestaties en in de lange periode tussen Euwe en Timman was er geen Nederlander die echte successen boekte, behalve Jan Hein Donner zelf natuurlijk. Dus Donner kon in 1971 maar niet geloven dat Hans Ree op dat moment bezig was aan een buitengewone prestatie in Canada. Enige grepen uit zijn commentaar in SB: “Hein!’ riep mijn lieve huisgenote, vlak na de nieuwsberichten van 1 uur, ‘ze zeiden zojuist, dat Ree in een toernooi in Canada op kop staat met een heleboel punten.’ ‘Ha, ha, ha’ lachte ik vrolijk vanuit mijn warme bed, ‘en in Siberië zijn vliegende schotels geland waar allemaal groene mannetjes uitkomen, hè, malle meid.’ Maar ze maakte geen grappen, ze had het echt gehoord, hield ze vol.”
De volgende dag hoorde Donner het zelf ook, Ree had 6,5 uit 7. Wat is die berichtgeving van het ANP toch altijd miserabel, dacht Donner eerst nog, maar er begon toch een diepe onrust aan hem te knagen. Ree zou daar in dat verre land toch geen gekke dingen gaan uithalen? Maar uiteindelijk moest ook Donner erkennen dat Ree met een formidabele 8 uit 9 geëindigd was op een gedeelde eerste plaats, samen met de grote Boris Spassky. Donner wordt er wanhopig van, hij wist niet meer wat hij geloven moest en wat niet; alle zekerheden waren verdwenen en Donner komt ‘voor de ruïnes van zijn wereldbeeld’ te staan! De wereld bleef op zijn grondvesten schudden in 1971 voor Donner, ook al door het IBM-toernooi in 1971: zo neemt hij alles terug wat hij over Hartoch heeft gezegd, en meldde sterker nog: Hartoch kan schaken!
Door: Bram Doeves, SV Botwinnik
Bekijk hier alle schaakcolumns: www.zoetermeeractief.nl/sport/schaakrubriek
