U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'Straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week de Bert Haanstrastrook in de wijk De Leyens.
 |
 |
Albert (Bert) Haanstra was een Nederlandse filmregisseur, etholoog en fotograaf die deelnam aan het Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog. Hij werd geboren op 31 mei 1916 in de onderwijzerswoning van de openbare school de Bosschool te Espelo, waar zijn vader schoolhoofd was.
Haanstra groeide op in verschillende plaatsen in Twente en Salland. Hij volgde aanvankelijk een opleiding aan de Rijkskweekschool, maar bleef in het 2e jaar zitten en heeft deze niet afgemaakt. In 1933 was hij in Hengelo enige tijd in opleiding bij de landelijk bekende fotograaf Hans Staal en in 1934 ging hij in Amsterdam bij Sieg Vaz Dias werken als onbezoldigd leerling-persfotograaf. Een poging om een eigen bedrijf voor persfoto's op te zetten kwam niet van de grond en via een vriend kwam Haanstra in september 1939 in dienst bij het Gemeente-energiebedrijf (GEB) als assistent-tekenaar.
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog volgde Haanstra de schilderopleiding aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam, maar daarnaast leidde hij een clandestien bestaan als spionagefotograaf. De lichtdrukkamer op het GEB-kantoor zorgde voor een dekmantel en fungeerde als donkere kamer voor zijn illegale werk. In 1984 heeft hij het Verzetsherdenkingskruis ontvangen voor zijn verdiensten tijdens WOII.
Vanaf 1947 was Haanstra professioneel filmer. Zijn eerste film, ‘De Muiderkring herleeft’, kwam uit in 1949. In 1950 gaf filmproducent Piet van Moock Haanstra de gelegenheid een film te maken over een onderwerp naar eigen keuze. Het werd de succesvolle film ‘Spiegel van Holland’, die in 1951 de Grand Prix du Court Métrage won op het Filmfestival van Cannes. Daarna volgden successen als ‘Fanfare’ (1958), ‘Bij de beesten af’ (1972) en ‘Dokter Pulder zaait papavers’ (1975). Zijn laatste speelfilm, ‘Een pak slaag’ (1979) werd echter niet goed ontvangen, hem werd verweten dat hij zich te veel liet leiden door emoties rondom het onderwerp van de film, de ziekte van Alzheimer. Zijn moeder leed aan deze ziekte in de laatste jaren van haar leven.
Haanstra ontmoette in 1950 de leider van de in Londen gevestigde Shell Film Unit, Sir Arthur Elton, die op zoek was naar nieuw talent. In 1951 volgde de eerste opdracht van Shell voor de documentaire ‘Dijkbouw’ over de dijkaanleg in de IJsselmeerpolders. Begin jaren 60 stopte hij met het maken van films voor Shell en gaf alleen nog adviezen aan jongere filmmakers.
Onderscheidingen
Haanstra kreeg voor zijn films en documentaires tegen de honderd filmonderscheidingen. Voor zijn documentaire ‘Glas’ kreeg hij in 1960 een Oscar. Zijn films ‘Alleman’ (1963) en ‘Bij de beesten af’ (1972) werden voor diezelfde prijs genomineerd. Deze films, alsmede ’De stem van het water’ (1966), tonen Haanstra's specialiteit: het op een geestige wijze portretteren van de samenleving.
Privé
Haanstra was getrouwd met Angenita (Nita) Wijtmans. Net als zijn ouders kreeg Haanstra in zijn laatste jaren de ziekte van Alzheimer. Hij woonde vanaf 1995 met zijn eigen studio in het Rosa Spier Huis. Haanstra overleed op 23 oktober 1997 op 81-jarige leeftijd in Hilversum aan een longontsteking en ligt samen met zijn vrouw begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats in Laren.
Foto 1: Bert Haanstra
Foto 2: een scene uit 'Fanfare'
Foto 3: een scene uit 'Glas'
Tekst: Vera Voogt
Foto's straat: Guus Pauwels
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
