U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'Straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week de Van der Rohelijn in de wijk Noordhove.
De naamgeving van deze straat is feitelijk onjuist: de straat is vernoemd naar Ludwig Mies van der Rohe, de correcte naam zou dus de Mies van der Rohelijn moeten zijn. Onduidelijk is waarom de gemeente Zoetermeer er voor heeft gekozen niet de volledige naam te gebruiken.
Hij werd geboren in Aken op 27 maart 1886 als Maria Ludwig Michael Mies en was een zoon van de steenhouwer Michael Mies en Amalie Rohe. Rond 1921 veranderde hij zijn achternaam, door er ‘van der’ en de geboortenaam Rohe van zijn moeder aan toe te voegen, zodoende werd het Mies van der Rohe.
Hij was een Duits-Amerikaans architect en meubelontwerper. Zijn architectuur bezit heldere afgemeten vormen en onderscheidt zich door het overdacht en precies gebruik van glas, staal en natuursteen. Zijn lijfspreuk luidde: 'less is more' en vat zijn stijl goed samen: de vorm moest tot het minimum teruggebracht zijn, maar dat minimum moest wel qua verhoudingen en materialen, perfect zijn. 
Hij ontwierp enige woningen voor de Weißenhofsiedlung in Stuttgart, een experimentele woonwijk waarin ook woningen van onder anderen Le Corbusier en Hans Scharoun werden gebouwd. Voor de wereldtentoonstelling van 1929 in Barcelona ontwierp hij het Duitse paviljoen: een compositie van strakke rechte vlakken, uitgevoerd in luxe materialen. Uit dezelfde periode dateert zijn Villa Tugendhat in het Tsjechische Brno. Begin 1932 ontwierp hij het Mies van der Rohe Haus in Berlijn.
In 1930 werd Mies van der Rohe directeur van het Bauhaus te Dessau, totdat dit in oktober 1932 door de nazi's werd gesloten. In 1938 emigreerde hij naar de Verenigde Staten en werd directeur van de architectuurafdeling van het Illinois Institute of Technology te Chicago, waardoor de idealen van Walter Gropius' Bauhaus ruime verspreiding vonden op Amerikaanse bodem. In 1940 ontwierp hij een globaal plan voor de nieuwbouw voor het instituut: een streng rechthoekig complex met afzonderlijke gebouwen voor onderwijs en onderzoek. In 1944 werd hij Amerikaans staatsburger.
Bouwstijl
Zijn bouwstijl kenmerkt zich door strakke lijnen en een consequent gebruik van staal en glas met constructief knap bedachte en mooi ogende hoekoplossingen. Hij was de geestelijke vader van de standaard-wolkenkrabber die in feite beperkt is tot een blok, bestaande uit een stalen raamwerk gevuld met glas.
Dit alles leidde wel tot architectonisch zeer verantwoorde ontwerpen, doch niet steeds tot tevreden opdrachtgevers. Het Farnsworth House in Plano, Illinois, gevormd door slechts twee ‘platen’ voor de (op poten staande) vloer en het plafond en volledig glazen wanden (behalve voor de badkamer), haalde wel vrijwel elk boek over architectuurgeschiedenis, maar leidde tevens tot een rechtszaak over de bouwkosten, lekkages en de stookkosten.
De eerste ontwerpen waarin deze stijl werd gehanteerd waren appartementen aan de Lake Shore Drive te Chicago, gevolgd door het Seagram Gebouw (in samenwerking met Philip Johnson) te New York. Voor het Illinois Institute of Technology ontwierp hij diverse gebouwen. Het museumgebouw van de Neue Nationalgalerie in het toenmalige West-Berlijn werd zijn laatste ontwerp (1962-1967).
Naast gebouwen is Mies van der Rohe ook bekend geworden door zijn langdurige samenwerking met Lilly Reich, in de periode voordat hij naar Amerika emigreerde. Tijdens deze samenwerking kwamen een aantal beroemde meubelontwerpen als de ‘Barcelona’ stoel en de ‘Brno’ stoel tot stand.
Mies van der Rohe overleed in Chicago op 17 augustus 1969.
Foto 1: Ludwig Mies van der Rohe
Foto 2: het Mies van der Rohehaus in Berlijn
Foto 3: de Barcelona stoel
Tekst: Vera Voogt
Foto's straat: Leon Koppenol
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
