U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'Straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week de van Lodensteinstraat in de wijk Palenstein. De naamgever van deze straat is Jacobus van Lodenstein.
 |
 |
Jacobus van Lodenstein
Jacobus van Lodenstein, geboren op 6 februari 1620 in Delft als zoon van een burgemeester, was een Nederlands predikant, schrijver en dichter. Van Lodenstein is bekend om zijn invloedrijke bijdrage aan de Nadere Reformatie, een stroming in de Nederduitse Gereformeerde Kerk waarvan de vertegenwoordigers aandrongen op de innerlijke doorleving van de gereformeerde leer en persoonlijke levensheiliging op alle terreinen van het leven. Van Lodenstein had slechts één ideaal: ware heiligheid. Hij zei het met zijn woorden en hij onderstreepte het met zijn leven: ‘God te kennen en Zijn wil te doen, dat is de hemel’.
Van Lodenstein stamde uit een Delfts regentengeslacht en begon in 1636 zijn studie theologie in Utrecht. Na zijn studie in Utrecht studeerde hij nog twee jaar aan de Universiteit van Franeker, waar hij les kreeg in Oosterse talen.
Predikant in Zoetermeer
In 1644 werd Van Lodenstein op 24-jarige leeftijd predikant in de dubbelgemeente Zoetermeer en Zegwaart. Het was zijn eerste gemeente en al spoedig bleek daar dat hij de idealen van de Nadere Reformatie in de praktijk wilde brengen. De jonge predikant ijverde in Zoetermeer voor de heiliging van de rustdag, vermaande tegen allerlei volkszonden en deed pogingen de gemeentezang te verbeteren. Hiermee heeft Van Lodenstein het niet gemakkelijk gehad in Zoetermeer. Er waren tegenstanders, die hem ‘ongesont in de leere’ vonden.
Ondanks deze uitdagingen, wordt hij gezien als een van de grote predikers van de Nadere Reformatie. De preken van Van Lodenstein waren eenvoudig, maar wel met een behoorlijke diepgang. Hij vermeed lange inleidingen en geleerde woorden. In 1650 vertrok hij uit Zoetermeer en ging naar het Zeeuwse Sluis en nog later naar Utrecht. Daar hadden ze meer waardering voor zijn preken.
Zwakke gezondheid
Vanaf 1653 was van Lodenstein predikant in Utrecht. Zijn gezondheid was zwak en zijn dagindeling zeer gedisciplineerd. Hij stond vroeg op, zijn maaltijden waren sober en in kleding en huisraad zocht hij geen luxe. Van zijn rijkdom deelde hij het meeste uit onder de armen. Als in 1664 in Utrecht de pest woedt, gaat hij van bed tot bed. Hoewel Van Lodenstein het huwelijk prijst als een goddelijke instelling, koos hij zelf vrijwillig voor het celibaat. Ongehinderd door de zorgen voor een vrouw en kinderen kon hij zich geheel wijden aan zijn ambtelijk werk. In 1677 overleed hij op 6 augustus in Utrecht zoals hij had geleefd: kalm en waardig, buigend onder de wil van God.
Naast predikant was Lodenstein ook dichter. De bekendste bundel is ‘Uyt-spanningen’. Zijn nalatenschap leeft voort in het Van Lodensteincollege, een grote scholengemeenschap op reformatorische grondslag.
Geestelijk leidsman
Als predikant in Zoetermeer bracht Jacobus van Lodenstein een verandering teweeg in het religieuze landschap. Zijn nadruk op een persoonlijke geloofsbeleving en innerlijke vernieuwing inspireerde een deel van de Zoetermeerse gemeenschap om hun geloof op een dieper niveau te beleven. Zijn invloed reikte verder dan de kansel, en hij wordt herinnerd als een geestelijke leidsman die de inwoners van Zoetermeer aanspoorde om hun geloof actief te praktiseren in het dagelijks leven.
Tekst: Christ van Gestel
Foto's straat: Jeroen Stahlecker
Afbeeldingen: Wikipedia
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
Bronnen:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Jodocus_van_Lodenstein
- https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/tag:GereformeerdWeekblad,19770909:newsml_dae6b736afc33ee4cac727df74186235
- https://www.dbnl.org/tekst/lode002uyt_02_01/lode002uyt_02_01_0147.php
