U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is. In onze vaste rubriek 'Straat in Beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week: de Martin Luther Kinglaan in Oosterheem.
 |
 |
Martin Luther King heeft tussen 1950 en 1970 een heel belangrijke rol gespeeld voor de Afro-Amerikaanse burgers van de VS. Eind 1865 werd de slavernij afgeschaft. Hiermee waren de ex-slaven en generaties daarna echter nog geen volwaardige leden van de samenleving. Een lange traditie van rassenscheiding volgde. Het Federale Hooggerechtshof besliste zowel in 1883 als in 1896 dat de federale overheid niet het recht had om discriminerende wetgeving te verbieden. Dit was vooral in de zuidelijke staten aan de orde. Men moest op veel plekken gebruikmaken van aparte restaurants, openbare toiletten en aparte scholen. Tot in de jaren 50 konden welvarende voorsteden zoals Beverly Hills en Bel Air het mensen met een donkere huidskleur en ook Joden verbieden om daar te gaan wonen. In dat soort steden mochten ze wel werken. Een eis was echter wel dat ze vòòr zonsondergang de stad verlieten.
Martin Luther King groeide op in deze omstandigheden. Totdat hij naar school ging, tot zijn zesde, had hij een blank vriendje. Maar toen hij naar school ging, moest hij naar een zwarte school en zijn vriendje naar een witte. Dat was meteen het einde van de vriendschap, want het vriendje mocht vervolgens niet meer met hem omgaan. Zijn ouders legden toen aan Martin de geschiedenis van slavernij en het fenomeen racisme uit.
Op de middelbare school werd King bekend om zijn spreekvaardigheid in het openbaar, hij voegde zich bij het debatteam van de school waar hij ervaring opdeed in het debatteren. In 1944, op 15-jarige leeftijd, werd hij ingeschreven aan de universiteit. Om de onderwijskosten te betalen ging hij werken. Dit was ver weg van zijn thuis, in het noorden van de VS. Het was zijn eerste reis buiten het zuiden. Hier zag hij hoe de wereld er voor gekleurde mensen uit zou kunnen zien. In een brief aan zijn vader schreef King over de verschillen: "Nadat we Washington waren gepasseerd, was er helemaal geen discriminatie. De blanken hier zijn erg aardig. We gaan naar elke plek waar we willen en gaan zitten waar we maar willen." Hij kon naar 'een van de beste restaurants' gaan en verbaasde zich erover dat 'zwarten en blanken naar dezelfde kerk gaan'.
Busboycot
Mensen met een donkere huidskleur mochten in die tijd alleen achterin en in de Colored Section in het midden van de bus zitten. Maar ze werden wel geacht hun zitplaats af te staan als er geen vrije stoel voor blanken was. Ook moesten donkere mensen voorin betalen en daarna uitstappen om via de achterdeur de bus in te gaan, zodat ze niet door het blanke deel liepen. Vaak reden chauffeurs weg voordat deze passagiers die betaald hadden de achterdeur bereikten.
Maart 1955 weigerde een vijftienjarig donker gekleurd schoolmeisje haar busstoel af te staan aan een blanke man. Negen maanden later, op 1 december 1955, deed zich een soortgelijk incident voor. Een vrouw werd gearresteerd omdat ze weigerde haar zitplaats in een stadsbus op te geven. De twee incidenten leidden tot een busboycot, die werd geleid door King. De boycot duurde 385 dagen. King werd gearresteerd tijdens deze campagne. Uiteindelijk kwam er een uitspraak van de Amerikaanse rechtbank die een einde maakte aan rassenscheiding op alle openbare bussen.
King's rol in de busboycot veranderde hem in een nationale figuur en de bekendste woordvoerder van de burgerrechtenbeweging. Daarna maakte hij serieus werk van het organiseren van protesten. Hij organiseerde en leidde marsen voor fundamentele burgerrechten.
De bekendste en meest succesvolle mars
Om Washington tot actie te dwingen, planden King en vijf andere leiders met donkere huidskleur– samen ‘de Grote Zes’ genoemd – een 
protestmars naar de National Mall in Washington. Dit is een park waaraan het Witte Huis en het Congres liggen. Op 28 augustus 1963 trokken ruim 200.000 mensen naar de National Mall. Daar hoorden ze King’s toespraak aan over ‘I Have a Dream’. Dit sloeg in als een bom. Tot op de dag van vandaag wordt er regelmatig naar verwezen. Het jaar erna kwam er een burgerrechtenwet, en kreeg hij de Nobelprijs voor de vrede.
Dit zou leiden tot uitgebreide media-aandacht voor de strijd voor gelijkheid en stemrecht. Journalistieke verslagen en televisiebeelden lieten de dagelijkse ontbering, vernedering en geweld zien. Ook liet het de intimidatie van de demonstranten zien. Dit zorgde voor een golf van sympathieke publieke opinie. Het overtuigde de meerderheid van de Amerikanen dat de burgerrechtenbeweging de meest belangrijke kwestie was in de Amerikaanse politiek. De wetten Civil Rights Act van 1964 en de Voting Rights Act van 1965 legden de ideeën van de protestbeweging ook wettelijk vast.
Martin Luther King kon hier echter niet lang van genieten, op 4 april 1968 werd hij vermoord. Hij is 39 jaar geworden.
Door: Shirley Weemeijer
Foto's straat: Miroslav Buhac
Bronnen:
https://en.wikipedia.org/wiki/Martin_Luther_King_Jr.
https://www.historischnieuwsblad.nl/de-radicale-agenda-van-martin-luther-king/
Bron foto's:
Wikipedia commons
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
