U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week: de Karel Doormanlaan in de wijk Dorp.
 |
 |
Karel Willem Frederik Marie Doorman (geboren in Utrecht op 23 april 1889, overleden in de Javazee op 28 februari 1942) was een Nederlands schout-bij-nacht. De Engelse naam voor zijn rang is Rear Admiral, en zo raakte hij later bekend als Admiral Doorman.
Doorman stamde uit een familie van beroepsmilitairen. In 1906 werd hij adelborst en vervolgens kwam in 1910 zijn benoeming tot officier. In dit laatste jaar vertrok hij aan boord van het pantserschip Tromp naar Nederlands-Indië. Begin 1914 keerde hij weer terug naar Nederland. Hij was een van de eerste marineofficieren die in 1915 een vliegbrevet behaalde, in 1916 gevolgd door het belangrijkere marinevliegbrevet.
Doorman was van 1919 tot 1934 getrouwd met Justine Schermer, zij kregen drie kinderen. Vanaf 1934 was hij getrouwd met Isabella Heyligers, zij kregen één zoon, die na het sneuvelen van zijn vader door zijn moeder mee naar Australië werd genomen.
Begin 1932 kreeg Karel Doorman zijn eerste commando over een schip, namelijk de mijnenlegger Prins van Oranje. Met dit schip voer hij in hetzelfde jaar voor de derde maal naar Nederlands-Indië. Al snel werd dit commando vanaf 1932 ingeruild voor dat van een torpedobootjager, eerst de Witte de With en later vanaf eind 1932 de Evertsen.
In mei 1940 werd hij benoemd tot schout-bij-nacht en nam hij het commando over van het eskader van schout-bij-nacht G.W. Stöve op de lichte kruiser De Ruyter en in 1942 kreeg hij het bevel over de Combined Striking Force van ABDACOM, het American British Dutch Australian Command.
Doorman kwam om het leven toen zijn schip De Ruyter tijdens de Slag in de Javazee tot zinken werd gebracht. De brandende De Ruyter bleef nog ongeveer anderhalf uur drijven, in welke tijd de lichtgewonden konden worden geëvacueerd. De zwaargewonden moest men achterlaten, maar over Doormans lot bestaat geen zekerheid, zo ook niet over dat van zijn chef-staf Joop De Gelder en de commandant van de De Ruyter, Lacomblé. Het kan zijn dat ze tot de zwaargewonden behoorden, of dat ze het schip niet wilden verlaten met achterlaten van een deel van de bemanning.
Op 5 juni 1942 werd hem postuum de Militaire Willems-Orde, verleend, die op 23 mei 1947 door luitenant-admiraal C.E.L. Helfrich, aan boord van Hr.Ms. Karel Doorman in het bijzijn van prins Bernhard, werd uitgereikt aan de oudste zoon van de schout-bij-nacht.
Sinds 1946 zijn met tussenperioden vier vaartuigen in dienst geweest van de Koninklijke Marine die genoemd waren naar Karel Doorman, waaronder een voormalig Brits vliegdekschip uit de Colossusklasse, het grootste schip ooit door de marine gevaren. In Nederland zijn ruim 120 straten naar hem genoemd.
Foto 1: Karel Doorman
Foto 2: het naar Karel Doorman vernoemde vliegdekschip
Tekst: Vera Voogt
