U heeft zich vast wel eens afgevraagd waar een straatnaam naar vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek ‘Straat in beeld’, gaan we op zoek naar de betekenis achter de naam. Deze week is de Shawzijde in De Leyens aan de beurt.
 |
 |
George Bernard Shaw werd geboren in Dublin, Ierland op 26 juli 1856. Hij was een Iers toneelschrijver, socialist en theatercriticus. Daarnaast was hij een ‘vrijdenker’, hij ondersteunde bijvoorbeeld de strijd voor gelijke rechten voor vrouwen en was voorstander van gelijke beloning voor mannen en vrouwen. Ook was hij overtuigd vegetariër en tegenstander van dierproeven. Hij won de Nobelprijs voor Literatuur in 1925, maar hij accepteerde alleen de eer, het bijbehorende geldbedrag weigerde hij te aanvaarden. In 1939 ontving hij een Oscar voor zijn werk aan het scenario van de film Pygmalion, verfilmd als 'My Fair Lady'.
Shaw werd geboren in Ierland, maar verhuisde in 1876 naar Londen en keerde gedurende lange tijd niet terug naar Ierland. Hij bracht veel tijd door in het British Museum en vergrootte daar zijn kennis. Ook begon hij met het schrijven van muziek, theaterkritieken en boeken. In 1898 trouwde Shaw een Ierse erfgename, Charlotte Payne-Townshend, en werd zijn eerste succesvolle toneelstuk, Candida, geproduceerd. Daarna volgde een lange rij klassieke komedies.
Na de Eerste Wereldoorlog bracht hij serieuzer werk uit, waaronder Heartbreak House (1919) en Saint Joan (1923). Karakteristiek voor zijn toneelstukken is het lange voorwoord dat aan elk ervan voorafgaat, soms tientallen bladzijden, waarin de stof van het toneelstuk wordt geanalyseerd. Sommige van deze voorwoorden zijn zelfs langer dan het toneelstuk zelf.
Populariteit en Stalin
Zijn populariteit verminderde sterk na zijn essay Common Sense About the War (1914), dat onvaderlandslievend genoemd werd. Maar met zijn stuk Saint Joan slaagde hij erin het publiek weer op zijn hand te krijgen en werd hij geroemd als 'de tweede Shakespeare'. Het stuk is gebaseerd op het leven van Jeanne d'Arc die 4 jaar daarvoor heilig was verklaard. Hij vertelt het verhaal niet met haar als heldin of martelares, maar ziet haar als een koppige, seksloze jonge vrouw met veel kracht en een sterke wil.
In de jaren dertig bracht hij een bezoek aan de Sovjet-Unie, waar hij Stalin ontmoette en werd hij een fanatiek aanhanger van de stalinistische USSR. Het voorwoord bij zijn toneelstuk On the Rocks (1933) is vooral bedoeld als verdediging van de gewelddadige aanvallen die door de Staatsveiligheidsdienst (OGPOe/NKVD) werden uitgevoerd in de USSR. In een open brief aan de krant Manchester Guardian noemde hij verhalen over Sovjet-hongersnoden lasterlijk en noemde rapporten over uitbuiting van de arbeiders in de USSR onjuist.
Toen hij overleed in Ayot St Lawrence, op 2 november 1950, was hij niet alleen bekend op de Britse eilanden maar wereldwijd. Hij was tot aan zijn dood bezorgd over de onduidelijkheid van de Engelse spelling en hij gaf een gedeelte van zijn rijkdom aan een stichting die een nieuw fonetisch alfabet, het Shavian-alfabet (vernoemd naar Shaw), voor de Engelse taal moest samenstellen. Dit is een alfabet dat is ontworpen als een manier om een eenvoudige, fonemische spelling voor de Engelse taal te bieden in plaats van de moeilijkheden van de conventionele spelling met het Latijnse alfabet.
Shaw werd gecremeerd in Golders Green Crematorium, Londen. Zijn as werd vermengd met die van zijn vrouw, Charlotte Payne-Townshend die in 1943 was overleden en verstrooid in de tuin van zijn huis, Shaw's Corner.
Foto 1: Shaw op jonge leeftijd
Foto 2: Shaw op latere leeftijd
Foto 3: Shaw's Corner, waar de as van George Bernard Shaw is verstrooid
Tekst: Vera Voogt
Foto's straat: John Slotboom
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
