U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is of wat de betekenis is. In onze vaste rubriek 'straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht. Deze week de Potgieterstraat in de wijk Dorp.
 |
 |
Everhardus Johannes Potgieter werd geboren op 27 juni 1808 in Zwolle. Hij was een Nederlands schrijver en dichter. Op dertienjarige leeftijd in 1821 trok hij in bij zijn tante Wilhelmina van Ulsen, waarna hij begon aan een opleiding in de lederhandel.
Van 1827 tot 1830 was Potgieter werkzaam op een handelskantoor in Antwerpen. Daar maakte hij voor het eerst kennis met literaire kringen. Tussen april 1831 en december 1832 bracht hij een jaar in Zweden door en dit verblijf was de directe aanleiding voor zijn literaire debuut ('Het Noorden, in omtrekken en tafereelen'). In 1833 keerde hij weer terug naar Amsterdam.
Met Reinier Bakhuizen van den Brink, Aarnout Drost en Jan Pieter Heije gaf hij in de periode 1833-1836 het blad ‘De Muzen, Nederlandsch tijdschrift voor de beschaafde en letterkundige wereld’ uit, waarvan uiteindelijk slechts zes afleveringen verschenen. Onder zijn redactie verscheen van 1838 tot en met 1840 het letterkundig jaarboekje Tesselschade.
Daarop volgde het invloedrijke maandelijkse tijdschrift De Gids waarvan hij redactielid was van 1837 tot 1865. De Gids was aanvankelijk hoofdzakelijk een kritisch tijdschrift, met vertalingen en oorspronkelijk werk geïllustreerd door prenten. Potgieter was één van de meest actieve medewerkers en publiceerde vele commentaren en gedichten onder diverse pseudoniemen, veelal als W.D-s, een hommage aan de letterkundige en dichter W.A. Dwars.
Potgieter nam afscheid van De Gids in 1865 door een controverse over enkele artikelen van Conrad Busken Huet, die vanaf 1863 bijdragen schreef. Potgieter, die Huet bij het blad betrokken had, stond aan de kant van Huet in een strijd met de overige redacteuren. Huet zag zich door deze strijd in 1865 genoodzaakt zijn ontslag in te dienen, waarna ook Potgieter het blad verliet.
Potgieters werk voornamelijk kritisch en heeft een wat droevige stemming. Zijn zienswijze wordt wellicht het beste getypeerd door zijn bewondering van de Nederlandse maatschappij in de Gouden Eeuw (met name in Het Rijksmuseum) en zijn strijd tegen de trage 19e-eeuwse volksgeest.
De laatste fase van zijn leven besteedde Potgieter aan de poëzie en aan een biografie van Bakhuizen van den Brink, met wie hij had samengewerkt bij het blad ‘De Muzen’. Hij woonde toen in Amsterdam in het pand aan de Leliegracht 25, waar na zijn dood een buste, gemaakt door Henri Teixera de Mattos, werd geplaatst.
Potgieter overleed in Amsterdam op 3 februari 1875, hij ligt begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Daar is zijn graf in 2014 gerestaureerd in opdracht van het Prins Bernhard Cultuur Fonds en de Koninklijke Boekverkopersbond.
Foto links: de Leliegracht 25 in Amsterdam, de buste van Potgieter.
Foto rechts: het graf van Potgieter.
Tekst: Vera Voogt
Foto's straat: Jeroen Stahlecker
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
