Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. In de serie ‘Het gebouw van de maand’ laat ArchitectuurPunt Zoetermeer verschillende bijzondere gebouwen zien. Deze maand: Wijkcentrum Buytenwegh, Teldersrode 25.
Wijkcentrum Buytenwegh is een markant gebouw met achtkantige plattegronden en pilaren. Bijzonder zijn de raamverdelingen en het opgetilde volume, de eerste verdieping van het gebouw, én de achtkantige piramidevormige lichtkoepel die voor vriendelijk daglicht zorgt in de centrale hal.
Het gebouw past met de menselijke en zich herhalende maateenheden en achtkantige vormen binnen het structuralisme. Het is ondanks de overkapping voor de entree zoeken naar ingangen van het gebouw waar ook nu nog steeds mensen creatieve taken uitoefenen.
Zo zijn de oorspronkelijke ‘creativiteitsruimten’ nu ingevuld met diverse creatieve werkplaatsen onder de noemer: ambachtenwerkplaats.
Het ontwerp is van architecten Eijkelenboom, Gerritse & Middelhoek B.V. uit 1976.
Gebruikers
Het wijkcentrum heeft in de loop van haar geschiedenis veel verschillende gebruikers gekend. Het begon als huisvesting voor culturele en maatschappelijke voorzieningen met onder andere een peuterspeelzaal en creativiteitsruimten in het centrum van de wijk Buytenwegh-De Leyens. Op de locatie aan de Teldersrode nabij het centrale plein in het winkelcentrum Buytenwegh aan het Kentgensplein. Hier bevindt zich ook de sprinterhalte van de Zoetermeerlijn Buytenwegh.
In 1982 was er een verbouwing nodig tot bibliotheek, een volgende wijziging/verbouwing van het pand werd gedaan in 1984 door ‘Gemeentebedrijven’.
Diverse culturele organisaties namen hun intrek en verdwenen ook weer. Begin 21ste eeuw was de bovenverdieping in gebruik voor het geven van taallessen Nederlands.
Voor de benedenverdieping ontstond in 2019 een bijzondere samenwerking:
Reakt zat hier al en de welzijnsorganisatie stichting Piëzo kwam erbij met de Ambachtenwerkplaats en een fietsenwerkplaats. De fietsenwerkplaats van Reakt verschoof naar een pand ernaast.
Vandaag de dag zijn gevestigd in het centrum aan de Teldersrode 25: inZet – inlooplocatie, Fietsenwerkplaats en Ambachtenwerkplaats van Piëzo en een productie-werkplaats van Reakt. Ook de bovenverdieping is weer in gebruik, nu als kantoor- en trainingsruimte van medewerkers van de organisatie voor zorg en welzijn: inZet.
 |
 |
Eén wijk, twee centra
Een harde scheidingslijn: de Zwaardslootseweg richting Stompwijk – Zoeterwoude heeft Buytenwegh en De Leyens vanaf het begin van de invulling van deze wijk in twee wijken gedeeld: de wijk Buytenwegh en de wijk De Leyens. De idee van één wijk is in de praktijk dan losgelaten. De meest experimentele bouw is te vinden in Buytenwegh. Onder andere de dekwoningen van architect Jan Sterenberg. Het wijkcentrum aan de Teldersrode 25 sluit naadloos aan op deze omgeving maar heeft een eigen karakter.
Eijkelenboom, Gerritse & Middelhoek B.V.
In 2024 bestaat EGM-architecten 50 jaar.
De drie namen uit deze afkorting werkten ook aan het wijkcentrum Buytenwegh in Zoetermeer aan de Teldersrode: Gerrit Gerritse (Dordrecht), Wout Eijkelenboom en Bram Middelhoek (Rotterdam).
Deze architecten werken in 1976 samen onder de naam: Eijkelenboom, Gerritse en Middelhoek B.V. aan het wijkcentrum Buytenwegh dat direct grenst aan de woonprojecten van Jan Sterenberg. De architecten delen hun passie voor en kennis van de zorgsector.
In 1975 werd Wout Eijkelenboom benoemd tot speciaal buitengewoon hoogleraar architectonisch-stedenbouwkundig ontwerpen aan de technische universiteit Eindhoven. Dit ambt bekleedde hij tot in 1989.
Het Orthopedisch centrum in Zoetermeer door EGM-architecten werd in 2020 genomineerd voor de Gemma Smid Architectuurprijs, juryprijs en publieksprijs.
https://egm.nl/architecten/projecten/reinier-haga-orthopedisch-centrum-zoetermeer/521
Bronnen:
Tekeningen uit het archief van de gemeente Zoetermeer
De ontwerptekeningen voor wijk (buurt) centrum Buytenwegh dateren van 1976.
Architecten: Eijkelenboom, Gerritse & Middelhoek B.V.
Tekst en foto’s: Simone Langeveld
Bijschriften foto’s
Foto 1. Wijkcentrum Buytenwegh.
Foto 2. Ontwerptekening zuid-west gevel uit 1976.
Foto 3. Het wijkcentrum met ertegenover de dekwoningen.
Foto 4. Aan de ‘achterzijde’ waar de fietsenwerkplaats is, bevindt zich een gezellige en sociale tuin.
Foto 5. EGM architecten, opgericht in 1974.
Het gebouw van de maand is gekozen door ArchitectuurPunt Zoetermeer. Kijk voor meer informatie over architectuur in Zoetermeer en de architectuuragenda op ArchitectuurPuntZoetermeer.nl of op Facebook.
