U heeft zich vast wel eens afgevraagd waarnaar een straatnaam vernoemd is. In onze vaste rubriek 'straat in beeld', hebben wij dit voor u uitgezocht.
Deze week de Osylaan in Palenstein.
 |
 |
Betekenis van de straatnaam
De familie Osy (of Osij) kwam in het jaar 1750 vanuit Rotterdam naar Zoetermeer. De familie Osy was in Rotterdam rijk geworden in de wijnhandel, met een fraai huis en bezittingen in Rotterdam. Het brak Joan Osy (1699-1772) alleen nog aan een titel. Die verkreeg hij met de koop van de ambachtsheerlijke rechten van Zegwaart en Huis Palenstein in 1750, Joan Osy mocht zich vanaf die tijd ambachtsheer van Zegwaart en heer van Palenstein noemen. Het 'Huys te Palenstein' was in die tijd niet veel meer dan een groot boerenhuis met een rieten dak. Zijn zoon Joan Osy (II) bewoonde het huis, dat aanzienlijk opgeknapt werd, vanaf 1756. In 1781 ontving Joan Osy II in het Huis te Palenstein de Duitse keizer Jozef II, die de droogmakerijen kwam bezoeken.
Na zijn dood in 1790 werd Joan Osy II opgevolgd door zijn zoon Cornelis Balduinis Osy, die het huis liet afbreken en er een 'aanzienlyk gebouw' liet neerzetten 'agter welk gebouw men een schoonen thuin met allerlei aangenamen plantzoenen' trof. Balduinis Osy verbleef de eerste jaren vaak in zijn huis te Palenstein, maar kreeg in de loop der tijd steeds meer belangen in België. Na 1830 werd het huis nauwelijks meer bewoond en raakte in verval. Van 'Huys te Palenstein' zijn geen tekeningen of schilderijen bekend, er is alleen een schets van timmerman Jan van Os die deze in 1959 uit geheugen maakte.
In 1832 verkocht de familie Osy veel grondgebied en in 1887 verkocht baron Iwan Osy uiteindelijk ook het Huis Palenstein aan de burgemeester van Zegwaart, C.L.J. Bos.Het huis werd afgebroken, alleen de noordwestvleugel van het huis ontkwam aan de sloop en werd gekocht door Bernardus Brinkers. Brinkers gebruikte het eerst als pakhuis, later werd het onderdeel van Brinkers margarinefabriek.
 |
 |
| Cornelis Balduinis Osy, heer van Zegwaert | Familiewapen van de familie Osy. Joan Osy liet in 1787 het familiewapen aanbrengen boven de herenbank in de Oude Kerk aan de Dorpsstraat. |
Gevelsteen
De gevelsteen van het huis, met de tekst: 't huis te Palensteyn' prijkte tot aan de sloop van de Brinkers fabriek in 1970 op de gevel van de fabriek. Deze gevelsteen is ook nog te zien geweest aan de gevel van het verzorgingstehuis Schoutenhoek in Palenstein en is nu bevestigd op de gevel van een muur aan de Dorpsstraat 112.
 |
 |
Achtergrondinformatie
nl.wikipedia.org/wiki/Huis_te_Palenstein
www.palensteinsamen.nl/kasteel-palenstein
zoetermeermijnstad.nl/droogmakerijen
Boek: Koopmans, B. en R. Grootveld (ed), Een kasteel in de Dorpsstraat: Het Huis te Palenstein in Zegwaart. Gemeente Zoetermeer en Historisch Genootschap Oud Soetermeer 2004.
Zie voor een overzicht van alle straten: Straat in beeld
Door: Rita Soutendijk
